Erken emeklilik sistemi ile ilgili üzerinde çalışılan bu yeni düzenleme, belirli koşulları sağlayan sigortalılara daha düşük prim ödemeleriyle erken emekli olma olanağı sağlıyor. Yeni formül neler içeriyor ve aranan şartlar neler? İşte EYT’siz erken emekli olmanın formülleri ve detayları..
Ağır İşlerdeki İşçilere Yıpranma Payı
Madenciler, gazeteciler ve benzeri zorlu işlerde çalışan sigortalıların emeklilik süresi kısaltılacak. Bu mesleklerde çalışan kişiler için sigortalılık süresine belirli sayıda gün eklenecek ve sigortalılığın başlangıcı ertelenecek. Dolayısıyla bu mesleklerde çalışan kişilerin daha az prim günü ve erken yaşta emekli olma hakkı olabilir. Bu uygulamaya “yıpranma” adı veriliyor ve zorlu ortamlarda çalışan kişilerin erken emekliliğine yol açıyor.
Örneğin madenciler çalıştıkları her yıl için belirli bir miktar amortisman kazanarak normal emeklilik sürelerinden daha erken emekli olabilirler. Bu, fiziksel ve zihinsel olarak zorlu işlerde çalışan insanlar için büyük bir avantajdır.
Kadın Çalışan Çocuk Avantajı
Sigortalı olarak çalışan kadınlar için çocuk sahibi olmak erken emeklilikte onlara avantaj getiriyor. Çalışanlar, doğum kredisi aracılığıyla üç çocuğa kadar ikramiye kazanma olanağına sahip oluyor. Bu da çalışan kadına 2160 gün yani 6 yıl avantaj sağlamaktadır.
Bir annenin yaşı ve sigorta süresi sonunda üç çocuğu varsa, bu krediyi kullanarak altı yıl erken emekli olabilir. Ancak burada dikkatli olunması gerekli olan önemli bir nokta var. Çocuğun, annenin sigortalılık tarihinden önce doğmuş olması gerekir. Bu şartı karşılayan çalışanlar emeklilik planlarını önemli ölçüde ilerletebilirler.
Özellikle erken yaşta çocuk doğuran kadınlar için bu uygulamanın büyük avantajları bulunmaktadır. Çalışırken anne rolünü de üstlenen kadınlar erken emekli olabiliyor.
Erkeklere Askerlik Borçlanması
Erken emekliliğin erkek sigortalılara sağladığı en büyük faydalardan biri askerlik borcudur. Askerlik hizmeti prim gün sayısıyla birlikte sigortalı gün sayısını artırır. Böylece erkekler sigortalarının başlangıç tarihini askerlik hizmetine kadar erteleyerek emeklilik yaşını öne alabiliyor.
Örneğin sigorta yaptırmadan önce 18 ay askerlik hizmetini tamamladıysanız bu kredi en az bir yıl erken emekli olmanıza yardımcı olabilir. Askerlik borcu özellikle askerliğini genç yaşta bitiren erkekler için avantajlıdır. Bu yöntem erken emeklilik hayalini gerçekleştirmeyi mümkün kılıyor.
Kısmi Emeklilikte 10 Yıl Prim Yeterli
Kısmi emeklilik, belli bir süre çalışan ve prim gün sayısına ulaşmış sigortalılara yönelik cazip bir seçenektir. Bu yönteme göre sigortalılığı 15 yıl ve 3.600 prim günü olan bir kişi yaş şartına ulaştığında emekli olabiliyor. Bu seçenek kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşından itibaren geçerlidir. Ancak bu yöntem yalnızca 9 Eylül 1999 tarihinden önceki sigortalılar için geçerlidir. Bu tarih sonrası sigortalı olanlara yönelik prim gün sayısı 4500’e, yıllık gereksinim ise 25 yıla çıktı.
Kısmi emeklilik, çalışma hayatının belli bir dönemini tamamlamış ancak henüz tam emekliliğe ulaşamayan kişilere kaçış yolu sağlamaktadır. Bu sayede sigortalı çalışmak zorunda kalmadan emeklilik maaşından yararlanabilmektedir.
Malulen Emeklilik: Yüzde 60 Rapor İle Erken Emeklilik
Çalışma hayatı boyunca sağlık sorunları nedeniyle çalışma yeteneğinin en az %60’ını kaybeden herkes, çalışamama nedeniyle emekli olma hakkına sahiptir. Bu durumda 1800 bonus günü yeterlidir. Engelli aylığı, ciddi sağlık sorunları yaşayan ve çalışma yeteneğini önemli ölçüde kaybetmiş kişiler için önemli bir haktır. Engelli maaşı başvuruları donanımlı bir hastaneden alınan sağlık raporu ile yapılmaktadır. Bu raporun SGK tarafından onaylanması gerekmektedir.
Bu uygulama, işsiz kalan sigortalılara çalışma hayatlarını sonlandırarak emekliliğe geçme olanağı sağlıyor. Sağlık sorunları nedeniyle çalışmaya devam edemeyen kişilere maddi destek sağlanmaktadır.
Engelli Çalışanlara Vergi İndirimi ile Yaş Şartsız Emeklilik Hakkı
Engelli çalışanlar, yaşına bakılmaksızın, %40 veya daha yüksek engelli raporu alarak vergi kredisine hak kazanmaları halinde emekli olma fırsatına sahip oluyor. Artık maluliyet derecesine ve sigortanın başlangıç tarihine bağlı olarak 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim yeterli olabiliyor.
Daha yüksek engellilik oranları ve daha uzun poliçe vadeleri ile bu süre 18 yıl 4.680 güne kadar çıkabilmektedir. Bu düzenleme ise engelli çalışanların emeklilik hayallerinin gerçeğe dönüşmesinde önemli bir adımı temsil etmektedir.
Engelli çalışanlara yönelik bu hükmün amacı, onların çalışma hayatlarındaki bazı zorlukların hafifletilmesidir. Vergi kredileri ve yaş şartının kaldırılma durumu engelli kişilerin erken emekli olmasına ve emeklilikte rahat yaşamasına olanak tanıyor.
Yeni EYT düzenlemeleri, 1999’dan sonra sigorta şirketine katılan kişilere erken emekliliğe farklı yollar açıyor. Çalışkanlar için amortisman tazminatı, kadınlar için çocuk borcu, erkekler için askerlik borcu, kısmi emeklilik, maluliyet aylığı, engelli çalışanlara yönelik vergi indirimi gibi tedbirlerle emeklilik yaşı öne çekilebilir. Bu yöntemler sigortalıya daha düşük prim ödemesiyle erken emekli olma olanağı sağlıyor.
Emekliliğinizi planlamak için bu yöntemleri kullanmak, emeklilik hayallerinizi daha hızlı gerçekleştirmenize yardımcı olabilir.