Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar
Merkezi'nin (Betam) araştırma sonuçlarına göre, 2016 yılında
Türkiye’nin 15 – 19 yaş aralığındaki genç nüfusunun 1 milyon 990
bini eğitime devam etmezken, ne eğitimde ne işgücünde yer almayan
genç sayısı da 700 bin oldu.
Betam'dan Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Yazgı Genç
tarafından hazırlanan, "15-19 yaş arasındaki 700 bin genç ne
işgücünde ne eğitimde" başlıklı araştırma notunda, 2016
yılında Türkiye’de 15 – 19 yaş aralığındaki her üç gençten birine
denk gelen bir milyon 990 bin gencin eğitime devam etmediği
belirtildi.
Araştırmada bu yaş grubundaki erkeklerin yüzde 30’u, kadınların da
yüzde 33’ünün eğitime devam etmediği belirtildi ve şu
değerlendirmeler yapıldı:
“Bu dönemde ne eğitimde ne işgücünde olan genç kadınların ve genç
erkeklerin payı geriledi. Buna karşın eğitimine devam etmeyen
gençlerin işgücüne katılım oranlarının 2015 ve 2016 yıllarında
düştüğü görülüyor.
“Bu araştırma notunda, TÜİK tarafından yayınlanan 2012-2016 dönemi
Hanehalkı İşgücü Anketleri (HİA) mikro veri setleri kullanılarak
15-19 yaş grubundaki gençlerin beşerî sermayesinin temelini
oluşturan eğitim durumları incelendi.
“HİA verilerine göre 2016 yılında 15-19 yaş grubundaki gençlerin
yüzde 68.4’ü eğitim hayatlarına devam etmektedir. Burada eğitim
hayatına devam etmekten kasıt açık öğretim dahil olmak üzere örgün
bir eğitim kurumuna devam etmek ya da örgün eğitim dışında bir
eğitim programına katılıyor.
“Yaklaşık 2 milyon 256 bin genç kadın ve iki milyon 51 bin genç
erkek olmak üzere toplam 4 milyon 308 bin genç eğitimine devam
ettiğini beyan etti. Başka bir deyişle, genç nüfusun neredeyse üçte
biri eğitim yatırımlarına yoğunlaşması gerektiği bu yaşlarda okula
devam etmiyor.
“2015 yılı verileri ile karşılaştırıldığında, okula devam
etmeyenlerin oranlarında yüzde 0.7 puanlık azalma kaydedildiği
görülüyor (32.3’ten 31.6’ya).
“2016 itibari ile 15-19 yaş arasında eğitime devam etmeyen
kadınların yüzde 22.7’si erkeklerin ise yüzde 12.5’i herhangi bir
okuldan mezundan olmadığını belirti. Eğitimine devam etmeyen
gençlerin içinde ilköğretim eğitimini tamamlamayanların oranı
kadınlarda yüzde 45.4 iken erkeklerde yüzde 54.8 olarak
kaydedildi.
“15-19 yaş aralığında eğitimine devam etmeyenlerin içinde en fazla
ilköğretim mezunu olarak eğitimi bırakanların payı 2015’te yüzde
71.4’ten 2016’da yüzde 67.7’ye geriledi.
“Sonuç olarak, geçtiğimiz beş yıl içerisinde eğitimine devam
etmeyenlerin eğitim seviyeleri düzenli olarak artmıştır. Yine aynı
dönemde özellikle erkeklerde teknik lise mezunlarının payının daha
hızlı yükseldiği görülüyor.
“Aynı dönem toplumsal cinsiyet ayrımında incelendiğinde kadınların
yüzde 17.2’sinin ve erkeklerin yüzde 5.7’sinin ne işgücüne
katıldığı ne de eğitimine devam ettiği görülüyor.
“2016 döneminde 2015’e kıyasla işgücünde olmayan ve okula devam
eden genç erkeklerin oranı yüzde 54.9’da sabit kaldı. Buna
karşılık, aynı dönemde işgücünde olan ve okula kayıtlı olmayan genç
erkeklerin payı ise yüzde 20.5’ten yüzde 19.3’e geriledi.
“Eğitim hayatına devam etmediğini söyleyen 15-19 yaş grubundaki
genç kadınların işgücüne katılım oranı 2015 yılında yüzde 34.7 iken
2016 yılında yüzde 33.0’e geriledi. Bu dönemde erkeklerin işgücüne
katılım oranları da 2014’ten itibaren azalmış ve 2016 yılında yüzde
70.7’ye geriledi.
“Veriler eğitimine devam etmeyen gençler arasında azımsanamayacak
bir grubun işgücüne katılmama sebebi olarak 'eğitimine öğretimine
devam ediyor' seçeneğini işaretlediğini gösteriyor. Kadınlarda bu
oran yüzde 11’den yüzde 13.3’e, erkeklerde ise yüzde 20.9’dan yüzde
29.3’e yükselmiştir. İşgücüne katılma oranlarındaki gerilemenin bu
gruptan kaynaklandığı düşünülebilir.
“Hemen her istatistikte olduğu gibi okula devam oranlarında da
Türkiye'deki bölgeler arasında büyük farklılıklar bulunuyor. 2016
yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde eğitime devam etme oranı
yüzde 53.2'de iken Batı Anadolu'da bu oran yüzde 75.9'a ulaştı.
“Doğu bölgelerindeki gençlerin yarısından biraz fazlası okula devam
ediyor iken Batı bölgelerinde her dört gençten üçünün okula devam
ettiği görülüyor. Doğu Karadeniz bölgesi eğitime devam açısından en
başarılı bölge sayılabilir. 2016 yılında bu bölgede yaşayan
gençlerin yüzde 79.1’i eğitimine devam ettiklerini söylüyor.
“Türkiye genelinde okula devam etme oranı 2012-2016 döneminde her
yıl artmaktadır. 2015 yılında yüzde 67.7 iken 2016 yılında yüzde
68.4'e yükseldi.
“2015’ten 2016’ya geçerken en fazla artış Kuzeydoğu Anadolu
Bölgesinde (yüzde 5.8 puan) görülmüştür. Yine de okula devam oranı
en yüksek olan bölge ile en düşük olan bölge arasındaki fark
2012-2016 döneminde sürekli artarak, son olarak 2015 yılında 23.4
yüzde puan iken 2016 yılında 25.9 yüzde puana yükseldi. Bu durum,
eğitime devam oranlarında bölgesel farklılıkların ciddiyetini
koruduğuna işaret ediyor.“