ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, imar barışını, imar
alanında son 30 yılın en önelim olayı olarak
değerlendirdi. Geçmişte Türkiye’de 13 farklı imar affının
yapıldığını, ancak bunların kalıcı bir çözüm getirmediğini belirten
Bakan Özhaseki, İmar Barışı'nda, 13 milyon yapıyı
kapsayan Yapı Kayıt Belgesi'ne vatandaşların 8 Haziran Cuma
gününden itibaren başvurabilecekleri, sürenin 31 Ekim'de sona
ereceğini açıkladı.
Türkiye’de 1950’li yıllardan itibaren bir göç dalgasının
yaşandığını dile getiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet
Özhaseki, bu dönemlerde gerekli hazırlıklar yapılmadığı için
günümüzde sorunların yaşandığını söyledi. Türkiye’nin yapı
stoğuna ilişkin DHA'ya değerlendirmelerde bulunan Bakan Özhaseki,
"Geldiğimiz noktada içimiz acıyarak söylüyoruz, Türkiye’de yapı
stoğu olarak sağlıksız yapılar bulunduğu gibi, kimliksiz yapılar da
mevcut. Ruhsatsız, iskansız, insanların aklına estiği gibi inşa
ettiği yapılar var. Bu ortam doğru bir ortam değil. TÜİK verilerine
göre 26 milyon 358 bin gibi bir sayı var. 26.5 milyon civarında
bağımsız birimimiz var. 9.5 milyon civarında da binalarımız var.
Bunların içinde imara aykırı yapı ne kadar diye soruyoruz, bunları
bilen belediye başkanımız da yok ne yazık ki. Herhalde şu anda
imara aykırılık teşkil eden yapı sayısı yüzde 50’lerin üzerindedir.
Siyaset kurumu bu sorunlara çözüm bulma yeridir. Bunlara gözümüzü
kapatamayız" diye konuştu.
'TÜM KAPASİTEMİZLE ÇALIŞACAĞIZ'
İmar Barışı Düzenlemesi’nden yararlanacak vatandaşların durumu
hakkında önemli tespitlerde bulunan Bakan Özhaseki, imara aykırı
yapılar arasında hazine arazisine inşa edilen yapıların da
bulunduğunu söyledi. Bakan Özhaseki, şöyle konuştu:
"Önemli sorunlarından biri de vatandaş gelmiş hazine arazisi
üzerine evini yapmış. İkincisi, zamanında, tapu tahsis belgeleri
verildiğinde ya müracaat etmemiş, ya da zamanını kaçırmış.
Ruhsatla ilgili sorunlar var. Vatandaş bildiği gibi eski usulle
evini yapmış, belediyeye de hiç uğramamış. Ruhsata aykırı olan
eklentiler yapanlar var. Bunları yan yana getirdiğinizde ciddi bir
sorun yumağı ortaya çıkıyor. Bizim tüm kapasitemizle çalışarak
bunları kayıt altına almamız, daha sonra da kentsel dönüşüm
konusunda Türkiye’de ne yapılabilecekse o konularda varımızı
yoğumuzu ortaya koymamız lazım. Bunları yapmazsak görevimizi tam
anlamıyla yerine getirmiş olmayız. Kandilli Rasathanesi ekonomik
etki analizi raporunda şöyle deniliyor: Eğer siz bir birimlik
harcama yaparsanız, depremde karşınıza çıkacak 7.3 birimlik hasara
mani olursunuz. Örneğin Marmara Depremi'nde 15 milyarlık bir hasar
var. Zamanında 2 milyar liralık bir harcama yapılmış olsaydı, o
belaların hepsine göğüs gerebilirdik. Sorunlar, imara aykırılıklar
nasıl sonuçlar ortaya çıkarıyor diye baktığınızda, sosyal donatı
alanlarının eksikliğinden dolayı şehirlerin yaşanmaz hale geldiğini
görüyoruz. Bu durum İstanbul ve çevresinde daha belirgin
hissediliyor. Arabaların park edileceği yer yok, yeşil alan yok,
okul alanları sıkıntılı. Tüm bunlar karşımızda bir bela olarak
duruyor. Birçok insan kamu hizmetlerinden yararlanmak konusunda
kaçak hareket ediyor. Su ve elektrik gibi hizmetleri kaçak
yollardan elde ediyor.”
'TERTEMİZ BİR SAYFA AÇIYORUZ'
İmar Barışı Kanunu'nun detaylarına da değinen Bakan Özhaseki,
vatandaşların bu düzenlemeden yararlanmak için kendi istekleriyle
gelip başvuruda bulunacağını açıkladı. Vatandaşın beyanının esas
alınacağını söyleyen Bakan Özhaseki, şöyle devam etti:
"Bir denetim firmasına tespit ettirmeye gerek yok. Vatandaş kendi
yaptığı yerin şahıs arazisi mi yoksa hazine arazisi mi olduğunu
bilir. İmara aykırı olup olmadığını da bilir. Beyan ettikten sonra
altına bir tane de fotoğraf koysun, ne olduğunu bilelim. Bunu veren
vatandaş konutlarda yüzde 3, işyerlerinde ise yüzde 5 oranında
parayı yatırdığı takdirde, kendisine yapı kayıt belgesini verelim.
Kaçaklık durumundan, kavgalı olmaktan, cezalardan kurtulsun. Kat
irtifakına geçmek isterse, iki misli bedel verdiği takdirde
geçebilecek. Yıkım kararı, para cezası varsa bunlar da düşecek.
Hazine üzerinde oturanlar için yapı kayıt belgesi almak esas.
Müracaat ederek buranın satışını isteyebilir. Bakanlık vasıtasıyla
oturduğu yer kendisine satılacak. Daha önceden Bakanlık,
belediyelere devrediyor, belediye de bu alanların satışını
gerçekleştiriyordu. Şimdi bu formaliteler kalkıyor, vatandaş rayiç
bedel üzerinden tapuyu alabiliyor. Bu düzenlemenin imar affından
farklı olan bir tarafı var. En önemli tarafı, halihazırdaki durumu
biz tespit ediyoruz sadece. Bu eline geçince vatandaş, ruhsat almış
gibi gidip imarda ne varsa onu yapamayacak. Ya da yıkıp aynısını
yeniden inşa edemeyecek. Eğer binayı yıkıp yeniden yapmak
istiyorsa, belediyeye müracaat edecek, halihazırdaki mevzuat neyse
ona uygun yapacak. Belediyeden ruhsat alarak ona göre işlem
yapabilecek. Burada tertemiz bir sayfa açıyoruz. Bundan sonra aynı
şekilde devam edenlerle ilgili Yargıtay Genel Kurulu’nun aldığı,
hapis cezalarının ertelenemeyeceği gibi bir karar var. Burada
sorumluluğu olan herkes direkt olarak hapis cezası alacak. Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlükleri olarak da bunu takip edeceğiz. Bundan
sonra hiç kimse aynı şekilde devam edemez. Bu milli bir servet. Her
isteyen üzerine istediği yapıyı inşa edemez.”
'MÜRAACATLAR NASIL YAPILACAK?
Bakan Özhaseki, yapı kayıt belgesine başvuruların 8
Haziran'da başlayacağını söyledi. Vatandaşların kendi
rızasıyla müracaatı ve kendi beyanının esas alınacağını
kaydeden Bakan Özhaseki, "Müracaatlar e-devlet sistemi üzerinden
veya bakanlığın yetkilendireceği kuruluşlara başvurularak
yapılacak. Başvuruları vatandaşlar e-devlet sistemi üzerinden takip
edilecek. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri Cuma gününden
itibaren vatandaşların hem başvurularını kabul edecek, hem de bilgi
ve destekte bulunacak. Başvurular 8 Haziran Cuma gününden başlayıp,
31 Ekim 2018'e kadar devam edecek'' şeklinde konuştu
YAPI KAYIT BELGESİ BEDELİ NASIL HESAPLANACAK?
Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, yapı kayıt belgesi
bedeliyle ilgili olarak da, ''Yapı kayıt belgesi başvuru bedeli,
arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden
konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda ise yüzde 5 olarak
hesaplanarak tahsil edilecek. Yapı kayıt belgesinden elde edilen
gelirler, deprem ve afet risklerine hazırlık kapsamında ve
kentsel dönüşümdeki çalışmalarda kullanılmak üzere
bütçeye gelir olarak kaydedilecek. Bu kapsamda, kentsel dönüşüm
çalışması yürüten belediyelere yüzde yüz yerli inşaat malzemelerini
tercih etmeleri halinde sıfır faizli kredi imkanı da sağlanacak''
diye konuştu.
İMAR BARIŞI VE YAPI KAYIT BELGESİYLE İLGİLİ SORULAR
Bakan Özhaseki, konuyla ilgili sorulara ise şu yanıtları verdi:
İmar Barışı hangi tarihten önceki yapıları kapsar?
31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapıları kapsar.
İmar Barışı başvuruları nereye yapılır?
-Başvurular Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği
kuruluşlara yapılır.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
-İmar Barışı kapsamında değerlendirilmiş olan yapılar için
oluşturulacak belgedir.
İmar Barışı sürecinde ödenecek olan Yapı Kayıt Belgesi bedeli nasıl
belirlenecektir?
-Arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden
hesaplanan bedelin konutlarda yüzü 3’ü, ticarette yüzde 5’i
olacak şekilde belirlenir.
Yapı Kayıt Belgesi kalıcı İmar hakkı sağlar mı?
-Yapı Kayıt Belgesi imar açısından ekstra bir hak sağlamaz,
müktesep oluşturmaz. Yapı kayıt belgesi düzenlenen yapıların
yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri
uygulanır.
İmar Barışı'ndan önce alınmış yıkım kararları ve idari para
cezaları ne olacak?
-İmar Kanunu’na göre alınmış yıkım kararları ve idari para cezaları
varsa iptal edilecek.
Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara su, elektrik ve doğalgaz
bağlatılabilecek mi?
-Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara su, elektrik ve doğalgaz
bağlanabilecek.
İmar Barışı kapsamında kat mülkiyetine geçiş olacak mı?
-Yapı Kayıt Belgesi aldıktan sonra isteyen malikler tapuya müracaat
ederek ve yapı kayıt belgesi için ödenen bedel kadar ilave ödeme
yaparak, cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edebilecek.
-İmar Barışı için hangi tarihe kadar başvuru yapılabilecek?
-Müracaatlar 31/10/2018 tarihine kadar yapılabilecek.
Başvuru yapıldığı takdirde Yapı Kayıt Belgesi bedeli ne zamana
kadar yatırılabilecek?
- Yapı Kayıt Belgesi bedelinin 31/12/2018 tarihine kadar
yatırılması gerekmektedir.
Hangi yapılar İmar Barışı'ndan faydalanamayacak?
-Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan
yapılar. Hazineye ait sosyal donatı için tahsisli araziler üzerinde
bulunan yapılar. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun Geçici 16. maddesinde
belirtilen istisnai alanlarda bulunan yapılar.
Hazine taşınmazı üzerine yapılmış olan yapılar İmar Barışı'ndan
faydalanabilecek mi?
-Hazine taşınmazının sosyal donatı için tahsisli olması hali hariç
olmak üzere bu yapılar da İmar Barışı'ndan faydalanabilecek.
Yapı Kayıt Belgesi ne zamana kadar geçerlidir?
-Yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına
kadar geçerlidir.
E-DEVLET'LE YAPILACAK BAŞVURULARDA HANGİ BELGELER İSTENECEK
İmar mevzuatına veya ruhsata aykırı yapılara verilecek Yapı Kayıt
Belgesi için e-devlet yoluyla başvuru yapacak vatandaşlardan şu
belgeler istenecek:
1) E-devlet şifresi. 2) Geçerli bir cep telefonu numarası
3) Geçerli bir e-posta adresi 4) Beyan edilecek yapının
adresi 5) Tapusu varsa ada ve parsel bilgileri 6) Toplam
inşaat alanı; konutların ve işyerlerinin ayrı ayrı toplam alanları
(m2) 7) Yapıdaki konut ve işyeri sayısı 8) Arsa/Arazinin
emlak vergi birim değeri (TL/m2) (İlgili belediyesinden
alınabilecektir.) 9) Yapının bulunduğu arsanın alanı; varsa
tapudaki alan yoksa beyan edilecek alan (m2) 10) Yapı sınıfı
(sistemin sunacağı seçeneklerden seçilecek) 11) İmar
mevzuatına aykırılığın tarif edilmesi 12) Yapıyı gösteren ve
ayrılık kısmını gösteren birer adet fotoğraf. (Fotoğrafların
dosya formatı .jpg, .jpeg veya .png olmalıdır.)