EYT’nin yasalaşmasından sonra emeklilik başvurusunu Mart ayında tamamlayanlar ilk maaşlarına kavuşurken, diğer tarafta eksik primi olan vatandaşlar bulunuyor. Emeklilik haklarını almak isteyenler için ihya ve isteğe bağlı sigorta ödemesi, borçlanma yoluyla prim tamamlama ya da yapılandırma düzenlemesinden faydalanma seçenekleri yer alıyor. Peki, borçlanma hangi süreler için geçerlidir? Hangi vatandaşlar ihya yapabilmektedir? İsteğe bağlı sigorta ödemesi ile emeklilik nasıl olur? Yapılandırmayla eksik prim ödeme nasıl yapılır? İşte detaylar...
1,6 milyonu geçkin vatandaş EYT çerçevesinde ilk maaşlarını alıyor.
Eksik primi olanlar ise çözüm yolları araştırıyor. Çalışmaya devam
ederek eksik prim günü tamamlanabilir. Ancak vatandaşlar bir an
önce emekliliklerini almak için başka alternatif çözümler de
arıyor. İhya, isteğe bağlı sigorta ödemesi, borçlanma ve
yapılandırma ile emeklilik için araştırmalar yapıyorlar. Bu şekilde
eksik prim günü tamamlamak isteyen, ancak bazı soru işaretleri olan
vatandaşlar için alternatif yolları netleştirelim.
BORÇLANMA ŞARTLARI NELER?
Kadın çalışanlar için doğum yoluyla borçlanmada maksimum 3 kere
yapılabilmektedir. Bu da her bir doğum için 2 yıl demekle toplamda
6 yılı bulabilmektedir. Erkekler borçlanmayı askerlik yolu ile
yapabilmektedir. Bu da maksimum 540 güne kadar gerileme
demektir.
Aylıksız izin süreleri Emekli Sandığı için borçlanmaya dahil
edilebilmektedir. Avukatlar için staj süresi de borçlanma
kapsamında 1 sene sayılabilmektedir. Tıpta uzmanlık için ayrılan
zaman, doktora yapmak gibi durumlar da borçlanmaya dahil
edilebilmektedir.
Gözaltında ve tutuklu geçirilen zamanda sigortalı vatandaşlar için
borçlanmaya dahil edilebilmektedir. Bunun yanı sıra lokavt ile
grevlerde geçen süreler de eklenmektedir. Doktorlar için fahri
asistanlık zamanı da dahil edilebilmektedir.
Seçim zamanında kanuna uygun şekilde istifa ettikten sonra diğer
ayın başına kadar işsiz kalınan süre dahil edilebilmektedir. 25
Şubat 2011’den sonraki kısmi zamanlı çalışma ayları borçlanmaya
eksik prim günü için eklenebilmektedir. Öğrenim için ülke dışında
geçirilen zaman dahil edilebilmektedir. Ev hanımı ya da sigortalı
olarak yurt dışında bulunulan zaman da dahil edilmektedir.
HANGİ VATANDAŞLAR İHYA YAPABİLİR?
Bağ-Kur primi daha öncesinde silinmiş olup, hizmeti duraklatılan
vatandaşların ihya alternatifini kullanması mümkündür. Günlük
minimum 115,09 TL, aylık ise 3.452,70 TL ödenmesi
gerekmektedir.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA ÖDEME
İsteğe bağlı sigorta için ise çalışmadan minimum düzeyde 3.202,56
TL ödeme yapılmasıyla eksik primlerin tamamlanmasıdır. Bağ-Kur için
geçerli olan isteğe bağlı sigortada SSK’ya bağlı olanlar primin son
7 senesinde SSK’dan daha fazla yatmış olması önemlidir.
YAPILANDIRMAYLA EKSİK PRİM TAMAMLAMA
2008 yılından sonra isteğe bağlı sigorta prim ödemesinin kabul
edilmesi için 1 yıl içinde ödenmesi gerekmektedir. Ödenmeyenler ise
yapılandırmayla geriye dönük yatırılabilmektedir. Nisan ayında
başvurularını yapanlar Mayıs 2022’den itibaren olan süreyi
ödemelidir. Eğer Mayıs 2023’te başvuru yapılırsa Haziran 2022’den
sene sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.