İthal ürünlerin Türkiye’de daha pahalı olmasına alışkınız; ancak artık yerli üretim ürünlerin yurt dışındaki fiyat avantajı da dikkat çekiyor. Peki, bu fark nasıl oluşuyor?
Vergiler ve Düzenlemeler
Türkiye’deki ürün fiyatlarını yükselten temel etkenlerden biri, yüksek vergi oranları. Örneğin, Türkiye'de yüzde 18 KDV ile satılan bir ürün, Avrupa'da yüzde 10 KDV oranıyla fiyatlandırılabiliyor. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) de bu farkı derinleştiren önemli bir unsur.
Kur Farkı ve Sabit Döviz Çevirimi
Kur dalgalanmaları sırasında firmalar, yurt dışındaki fiyatlarını sabit bir döviz kuru üzerinden belirliyor. TL’nin değer kaybetmesi durumunda, bu sabit fiyatlar TL cinsinden daha düşük görünebiliyor. Örneğin, Almanya’da 50 Euro’ya satılan bir ürün, Türkiye’de döviz kuru yükseldiğinde TL bazında pahalı görünüyor.
Rekabet Stratejileri
Firmalar, yurt dışında rekabet edebilmek için kâr marjlarını düşürebilir. Türkiye’de yüksek kâr marjı ile satılan bir ürün, yurt dışında müşteri kazanmak için daha uygun fiyatla sunulabilir. Örneğin, bir Türk beyaz eşya markası, Avrupa pazarında yer edinebilmek için fiyatlarını düşük tutabilir.
Arz ve Talep Dengesi
Türkiye’de talep yüksek olan ürünler, iç piyasada daha pahalı satılabilir. Ancak aynı ürün, yurt dışında talep düşükse daha uygun fiyatlarla sunulabilir. Örneğin, Türkiye’de popüler bir tekstil markasının ürünleri Almanya’da az biliniyorsa, fiyatları düşük tutulabilir.
Lojistik ve Dağıtım Maliyetleri
Türkiye’de üretimden tüketiciye ulaşan süreçte daha fazla aracı olması, lojistik maliyetlerini artırabilir. Yurt dışında ise doğrudan büyük perakende zincirleriyle çalışan firmalar, bu maliyetleri azaltarak fiyat avantajı sağlayabilir.
Devlet Teşvikleri
İhracat teşvikleri, firmaların yurt dışına ürünlerini daha uygun fiyatlarla sunmasını sağlayabilir. Bu teşvikler arasında vergi indirimleri ve nakliye desteği yer alabilir.
Döviz Geliri Odaklı Stratejiler
Firmalar, döviz kazancı elde etmek amacıyla yurt dışındaki fiyatlarını düşük tutabilir. Döviz kuru avantajıyla Türkiye’deki üretim maliyetlerini rahatlıkla karşılayabilirler.
Enflasyon ve Bozulan Fiyatlama Davranışları
Türkiye’deki yüksek enflasyon ve kur belirsizlikleri, iç piyasadaki fiyatların öngörülemez şekilde yükselmesine neden oluyor. Bu durum, üreticilerin gelecekteki maliyet artışlarını öngörerek fiyatlarını daha yüksek belirlemesine yol açıyor.
Yurt Dışı Üretim ve Avantajlar
Bazı Türk firmaları, yurt dışında üretim yaparak lojistik ve vergi avantajlarından yararlanıyor. Örneğin, bir Türk tekstil markası Mısır’da üretim yapıp Avrupa’ya ihracat gerçekleştiriyorsa, üretim maliyetleri daha düşük olduğu için fiyatlar da uygun hale geliyor.
Kaynak: ekonomim