Çırak ve stajyerlere erken emeklilik olanağı sağlayacak yasa
teklifinin hazırlandığını belirten Tüketici Başvuru Merkezi (TBM)
Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman, teklif yasalaştığında emeklilikte
çıraklık ve stajyerliğe başlangıç tarihinin dikkate alınabileceğini
söyledi.
Yüzbinlerce kişiye erken emeklilik yolunu açacak yasa teklifine
ilişkin olarak DHA’nın sorularını yanıtlayan Duman, TBMM’ye sunulan
çırak ve stajyerler için hazırlanmış yasa teklifleri
incelendiğinde, mağduriyetin sona erebilmesi için iki farklı yöntem
üzerinden tasarlandığını söyledi ve ekledi:
“Bunlardan ilki, çırak ve stajyerlerin mesleki eğitimi aldığı
dönemdeki ilk sigorta girişlerinin emeklilik açısından da giriş
kabul edilerek, daha erken emekli olmalarının sağlanmasıdır. Diğeri
ise çırak ve stajyerlikte geçen sürelerin borçlanılmak suretiyle
SGK girişlerinin geçerli olmasına yöneliktir.
“Ülkemizdeki çalışma hukuku, 14 -15 yaş aralığında olanların çocuk
işçi, 15 - 18 yaş aralığında olanların genç işçi, 18 yaşından büyük
olanların da işçi statüsünde çalışabileceği kabul eder.
“Yasal olarak çocuk, genç ya da normal işçinin bir günlüğüne dahi
olsa herhangi bir iş yerinde çalışmaya başlaması halinde SGK
kapsamına alınması mecburidir. 16’lı yaşlara erişmiş mesleki eğitim
ve öğretimde haftanın ortalama üç gününü iş yerinde çalışarak
geçiren çırak ya da stajyerin çalışmasının, sadece iş kazası ve
meslek hastalığı açısından kabul edilmesi, emeklilik açısından
kabul edilmemesi hukuksal olarak önemli hak kayıplarına yol
açıyor.
“2008 yılında 5510 sayılı kanunla gelen güncel yaş haddi
değişikliği yürürlüğe girmeden önce, daha erken emekli olabilmeleri
için içlerinde tanınmış kişilerin aile ve yakınlarının da bulunduğu
bebek yaşta sigortalı yapılanlara hem SGK hem de tüm kamuoyu tanık
olmuşken, 16’lı yaşlara gelmiş, haftanın üç gününü iş yerinde
geçiren gerçek emekçi çırak ve stajyere erken emeklilik hakkı
verilmemesi anlamsız kalıyor ve haksızlığa neden oluyordu.”
Geçmişte Sosyal Sigorta mağdurları fazla dikkate alınmadığını
söyleyen Duman, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Son 15 yılda yapılan düzenlemelerle Sosyal Güvenlik alanında
birçok mağduriyetin önüne geçilmesi hedeflenmişken, çıraklık ve
staj dönemi çalışmalarının emeklilikte dikkate alınmaması,
emeklilik süresi açısından yüzbinlerce çalışanın mağduriyetine
neden oluyordu.
"TBMM’ye sunulan Yasa teklifleri ile Türkiye’de yüz binlerce
mağdurun sorunlarının dikkate alınacağı görülmektedir. Böylelikle
emekli olurken çıraklık ve staj döneminin dikkate alınmaması
nedeniyle oluşan mağduriyetin son bulacağı bu Yasa teklifinin
komisyonda görüşülerek vatandaş lehine bir an önce karara
bağlanması milletin ve mağdurların doğal beklentisi haline
geldi.
"Ülkemizdeki emeklilikle ilgili hizmet borçlanmaları incelendiğinde
askerlik, doğum ve yurtdışı çalışması gibi borçlanmaya esas kabul
edilen sürelerin 18 yaşından sonra gerçekleştiği, çırak ve
stajyerlik sürelerinin ise 16’lı yaşlarda olması sebebiyle
borçlanma yöntemi yerine çırak ve stajyerlerin bu çalışmalarının
normal bir çalışma olarak değerlendirilmesi daha erken ve daha
kolay şekilde emekli olmalarına hak sağlamış olacak.
"Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) gibi yüz binlerce çırak ve
stajyerin de hak kayıplarını ortadan kaldıracak yeni yasa
tekliflerini ve düzenlemeleri aktarmaya ve değerlendirmelerimizi
kamuoyu ile paylaşmayı sürdüreceğiz."