Kalp ve Damar Cerrahisi Prof. Dr. Binali Mavitaş, kalp ameliyatı
olanların iyileşmelerini hızlandırmak için sigarayı bırakmaları,
hasta ziyaretlerini kısıtlamaları, ağırlık kaldırmamaları, yara
yerinin temizliğine özen göstermeleri ve doktorun gösterdiği
şekilde egzersiz yapmaları önerisinde bulundu.
Memorial Dicle Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Prof.
Dr. Binali Mavitaş, kalp ameliyatından sonrası iyileşmeyi
hızlandıran 8 kural hakkında bilgi verdi. Sigaranın, genel sağlık
durumunu bozan en önemli faktörlerin başında geldiğini belirten
Mavitaş, hastalık veya ameliyat nedeniyle sigarayı bırakan
hastaların iyileşmeye yönelik ilk adımı attığının unutulmaması
gerektiğini dile getirdi. Mavitaş, hastalara sigarayı bırakmakla
kalmayıp, sigara içilen ortamlarda bile bulunulmamaları önerisinde
bulundu.
“Hasta ziyaretlerini kısıtlayın”
Ameliyattan hemen sonra ve iyileşme dönemindeki dikkat edilmesi
gereken bir başka konunun da hasta ziyaretleri olduğunu kaydeden
Mavitaş, “Açık kalp ameliyatı sonrasında vücudun savunma
mekanizmaları bir süre baskılanır. Bu dönemde, hastanın kendini
enfeksiyon kaynaklarına karşı koruması gerekir. Yoğun bakımdan
çıktıktan sonraki ilk iki ay mümkün olduğu kadar az ziyaretçi kabul
edilmesi önerilir. İlerleyen günlerde ise ziyaretçilerin az sayıda
ve ziyaret saatlerinin ise kısa süreli olması önem taşır. Bypass
ameliyatı olmuş kişilerin, nezle ve grip gibi bulaşıcı hastalığı
olanlarla aynı ortamda bulunmaması gerekir” dedi.
“Ağırlık kaldırmayın, kendinizi yormayın”
Kalp ameliyatından sonra uykusuzluk ve iştahsızlık gibi durumlara
rastlanabileceğini, bu tür değişimlerin özellikle yaşlı hastalarda
daha sık ortaya çıktığını anlatan Mavitaş, “Bu ve benzeri
şikayetler, iyileşme döneminin ardından ortadan kalkar. Ancak bu
konuda hastaya düşen birtakım görevler vardır. Örneğin, taburcu
olduktan sonra hastanın en az altı hafta sırt üstü yatması, bu
dönemde ağırlık kaldırmaması gerekir. Ameliyat sonrası yapılan
günlük aktiviteler ve yürüyüşler sırasında da kendini yormaması
büyük önem taşır. Çünkü kişinin efor kapasitesi zamanla artar” diye
konuştu.
“Göğüs kafesini koruyun”
Açık kalp ameliyatlarında göğüs kemiği olarak adlandırılan
sternumun açıldığına dikkat çeken Mavitaş, şunları kaydetti:
“Dolayısıyla iyileşme döneminde göğüs kemiği bölgesini korumak
gerekir. Bu bölgenin iyileşmesi yaklaşık iki ay sürer. Ameliyat
sonrası hastaları ortalama ilk bir-iki hafta oturup kalkarken
yardım alması önemlidir. Sağa ve sola yatmak bu dönemde göğüs
kemiğinin kaynamasını engellediği için iki ay boyunca sırt üstü
yatılması önem taşır. Yataktan doğrulurken, öksürürken ve yürürken
göğüs korsesi kullanılarak göğüs kemiği sabitlenmelidir. Göğüs
korsesini özellikle yaşlı ve şişman hastalar kullanmalıdır.”
“Varis çorabını doktorun önerdiği şekilde kullanın”
Bacaktan toplardamar alınan koroner bypass hastalarının iyileşme
döneminde varis çorabı kullanmasının önerildiğini vurgulayan Prof.
Dr. Mavitaş, şunları söyledi:
“Bu çorap, ayaklarda şişlik olmasını azaltmak ve engellemek için
kullanılır. Varis çorabının, sabah yataktan kalkmadan giyilmesi,
doktorun önerdiği süre boyunca kullanılması, çorapta kırışıklık
veya katlanma olmaması, gece yatarken çıkarılması ve uygun
boyutlarda kullanımı büyük önem taşır. Ayrıca çorabı giyip çıkarmak
için ihtiyaç halinde yardım alınması gerekir.”
“Yara yerinin temizliğine özen gösterin”
Ameliyat olan tüm hastaların en önemli sıkıntılarından birinin de
kişisel hijyen konusu olduğuna değinen Mavitaş, “Kalp-damar
cerrahisi sonrası hastalarda da benzer sıkıntılar görülebilir.
Hastalar ameliyattan bir hafta sonra duş alabilir, ancak banyoda
tek başına kalmamalı, yara yerine kesinlikle lif uygulanmamalıdır.
Sadece ılık su ve sabun kullanmak yeterli olur. Banyodan sonra ise
antiseptik kullanmak ve yara yerini kuru tutmak önem taşır”
ifadelerinde bulundu.
“Beslenme önerilerini dikkate alın”
Kalp ameliyatı geçiren hastaların beslenmesine de dikkat etmek
gerektiğini anlatan Mavitaş, “Yemekler, az yağlı ve az tuzlu
olmalıdır. Kırmızı et yerine, derisi alınmış tavuk, hindi veya
balık, ana öğün olarak da kepek ekmeğiyle beraber pirinç, fasulye
veya etsiz sebze yemeği tüketilmesi önerilir. Yağsız pişirme
yöntemlerinin, yani kızartma yerine haşlama, buğulama, fırın veya
ızgara tercih edilmelidir. Etlerin yağlı kısımlarının pişirilmeden
çıkarılması, yağsız ya da az yağlı süt ve süt ürünlerinin tercih
edilmesi, günde dört-beş kez taze meyve tüketilmesi de dikkat
edilecek diğer beslenme kuralları arasında yer alır. Tabi, eğer
hastanın diyabet ve hipertansiyon hastalıkları yoksa belirtilen
beslenme düzenini iyileşme dönemi olan ilk 2 aydan sonra uygulaması
gerekir” dedi.
“Doktorun önerdiği şekilde egzersiz yapın”
Egzersiz yapmanın genel vücut sağlığı için çok önemli olduğuna
işaret eden Prof. Dr. Mavitaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ancak ameliyat sonrası dönemde bunun uygulanışına ve doktorun
önerdiği şekilde yapılmasına özen gösterilmelidir. Ameliyatlı
hastaların ilk hafta evde istirahat etmesi tavsiye edilir. Ardından
dışarıda yürüyüş programının ilk gün 15 dakikayla başlayıp, daha
sonra her gün ya da iki günde bir 5 dakika artırılması uygun olur.
Yürüyüş yaparken düz yollar tercih edilmelidir. Bu aktivite
bağırsak hareketlerini artırdığı için kabızlığı da önler, akciğer
kapasitesini yükselterek daha rahat nefes almayı sağlar, ödemin
oluşumunu engeller, kilo kontrolünü sağlar ve uyku düzenine
yardımcı olur.”