Omuz çıkığı özellikle 18-30 yaş arası gençlerde ve sporcularda
sık görülen bir sorun. Acıbadem Kayseri Hastanesi Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Karaaslan gençlerde ve
sporcularda sık görülen ve tekrarlayan omuz çıkıkları ve tedavi
yöntemi hakkında bilgi verdi.
Omuz çıkması, spor yaparken ya da basit kazalar sonucunda ortaya
çıkan bir sorun. Ancak vücudun hareket sınırı en fazla olan yani
kollarımıza neredeyse 270 derece dönme kabiliyeti sağlayan omuz
eklemi söz konusu olunca, tedavisi kadar tekrar oluşmaması da
önemli hale geliyor. Omuzun gün içinde en fazla kullandığımız
eklemlerden biri olduğunu söyleyen Acıbadem Kayseri Hastanesi
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Karaaslan, “Omuz,
kolumuzla gövdemizin birleşim yeridir. Gün içinde en fazla
kullandığımız kısımlardan birisidir. Yüzeylerin birbiriyle uyumu
hemen hemen hiç yoktur. Bu da eklemin bir arada durmasını
çevreleyen esnek yapıdaki yumuşak dokular sağlar. Bu yumuşak
dokuların esnekliği hareketin üst sınırlarında, özellikle fırlatma
hareketinde ya da arkaya uzanıp bir şey almaya çalıştığımızda
eklemi bir arada tutmaya yetmez ve omuz eklemi yerinden çıkar. En
sık genç yaş grubunda, özellikle spor aktiviteleri sırasında ve
basit kazalar sonucunda çıkıklar oluşur" dedi.
Şiddetli ağrı oluşturur
Omuz eklemi çok güçlü kas ve yumuşak dokularla çevrelenmiş olmasına
rağmen sıklıkla düşme, çarpma gibi travmaya bağlı olarak çıkık
oluştuğunu söyleyen Doç. Dr. Fatih Karaaslan, zorlanma sırasında
bağların ve dokuların yırtıldığını ve eklemin yuvasından çıktığını
belirtti.
Omuz çıktığında çok ciddi bir şekil bozukluğu ve ağrı oluşturuyor.
Yerine oturtulduğunda ise bu sorunlar ortadan kalkıyor. Ancak omzu
yerinde tutan contaya benzer bir yapı, omuz ilk çıktığı anda zarar
görüyor. Bir kısmı yırtılıyor ve yerinde durması zorlaşıyor. İşte
bu durumda da omuz çıkıklarının tekrarlaması neredeyse kaçınılmaz
oluyor. Omuz çıkıkları, en sık 18-30 yaşları arasında görülüyor. Bu
yaş grubu içinde; bir yaralanma ya da zorlanma nedeniyle omuz bir
kez çıktığında, tekrarlama riski, yüzde 80.
Artroskopik (kapalı) ameliyat tercih ediliyor
Omuzun çıkık sayısı arttıkça omuz eklemi ve çevresinde yapmış
olduğu tahribat artıyor. Bu nedenle çıkık tekrarlayıcı düzeye
geldiğinde mutlaka bir ortopediste başvurmak gerekiyor. Zira bu
durumda ameliyat bir tedavi seçeneği haline geliyor. Omuzdaki
hasarın derecesine göre farklı tipte ameliyatlar yapılıyor.
Tekrarlayan omuz çıkıklarında artroskopik (kapalı) ameliyat
yöntemleri tercih ediliyor. Omuz çıkığına özel yapılan artroskopik
ameiiyata ise “Bankart Ameliyatı” ismi veriliyor. Bu yöntemde eklem
bir kamera yardımıyla görüntüleniyor. Omuz eklemi çevresinden küçük
delikler açılarak bu iş için üretilmiş özel cerrahi ekipman
kullanılıyor ve böylece cerrah, eklemin içindeki bozukluğu
giderebiliyor. Bankart ameliyatı sırasında, sadece yırtılan dokular
orijinal yerlerine dikiliyor.
Aynı gün taburcu olmak mümkün
Bankart Ameliyatı sayesinde kaslara çok az zarar verilmesi, hastaya
pek çok konfor sağlıyor. Hastalar daha az ağrı duyuyor, daha hızlı
taburcu oluyorlar, işe dönüş süreleri de kısalıyor. Ameliyat
sonrasında sıklıkla hastaların aynı gün taburcu ediliyor veya bir
gece hastanede kalıyor. İlk gün az bir miktarda ağrı olsa da, pek
çok hastada hiç ağrı oluşmuyor. Ameliyat sonrası hastaya ilk günden
itibaren bir egzersiz programı uygulanıyor. 3 hafta omuz askısı
kullanımı öneriliyor. 3. haftadan itibaren Fizik Tedavi ve
Rehabilitasyon programı başlanıyor. Bankart ameliyatını geçiren bir
hasta 3.ayda omzun tüm hareketlerini rahatlıkla yapabiliyor, 6.
ayda ise spor yapabilecek hale geliyor.
Ameliyat sonrasında iyileşen hastada tekrar çıkık oluşma riski
yüzde 80’den yüzde 3-20’ye düşüyor. Çıkığın tekrarının önlenmesi
için hastanın ilk 6 -12 ay süresince dikkatli olması gerekiyor. Bu
süre sonrasında çıkık riski minimuma iniyor.