VAN'da faaliyet yürüten Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi'nin (YAKA-KOOP) 2014 yılında başlattığı, 'Çocuk Yaşta Evliliklere Son' projesi devam ediyor. Çocuk yaşta evliliklere esnafın da farkında olmadan destek verdiğini gördüklerini belirten YAKA-KOOP Başkanı Gülmay Gümüşhan, "Esnafı da işin içine katacak projelere yoğunlaşmaya başladık. Biri gelin saçını yapıyor, biri gelinlik dikiyor, biri müziğini yapıyor, biri davetiyesini basıyor, biri düğün pastasını yapıyor. Yani aslında farkında olmadan destek veriyorlar. Biz hazırladığımız projelerle tüm esnafla birlikte 'Çocuk yaşta evliliklere hayır' diyoruz" ifadelerini kullandı.
Kentte 2002 yılında 25 kadının bir araya gelerek oluşturduğu
YAKA-KOOP, erken yaşta evliliklerin önlenmesine yönelik
farkındalığın artırılması, genel kadın sağlığı, kadın hakları,
okuma- yazma ve el becerilerinin geliştirilmesine yönelik
kurslar, mültecilerle ilgili çalışmalar gibi konularda çeşitli
eğitimler veriyor. Kooperatifte kadına yönelik şiddetin önlenmesi
konularında da çalışmalar yürütülüyor. YAKA-KOOP'ta ilk günden
beri hangi çalışmaların yürütüleceğine kadınlar karar verirken,
2014 yılından da 'Çocuk Yaşta Evliliklere Son' projesi hayata
geçirildi.
Kooperatif Başkanı Gülmay Gümüşhan, yaklaşık 5 yıldır çocuk
yaşta evliliklerle mücadele yürüttüklerini belirterek, "Aslında her
şey, 2014 yılında Erçek'te bir liseden erken yaşta evliliklerle
ilgili başvurunun alınmasıyla başladı. Bizi çok etkileyen bu olayla
ilgili hemen harekete geçtik. O dönem bu konuyla ilgili aralarında
muhtar, avukat, doktor, İslam hukukçusu ve köy imamının da
bulunduğu toplantı yapıldı. Biz de o tarihten beri Van'da çocuk
evlilikleriyle mücadeleye yönelik projeler yürütüyoruz" dedi.
Köylerde mini anketler yaptık
Öncelikle köylerde mini anketler yaptıklarını belirten
Başkan Gülmay Gümüşhan, "Önce erken yaştaki evliliklerle
ilgili ve sorunun tespiti için mini anketler yaptık. Ve bu
çalışmalarda erken yaşta evlilikler, kadına yönelik şiddet ve çocuk
istismarının olduğunu fark edince, köylerde çalışmalar yürütmeye
başladık. 110 köye giderek çalışmalarımızı yürüttük. Kahvede
erkeklerle toplantı yaptık, taziye evlerinde, Kuran kurslarında
kadınlarla görüştük. Toplumsal cinsiyet farkındalık eğitimi, kadın
hakları, erken yaşta evliliklerle ilgili çalışmalar yürüttük. Ama
köy çalışmalarında 50 yaş üzeri kişileri çok da
değiştiremeyeceğimizi fark ettik. Çünkü o geleneksel yapı içinde
öyle görmüşlerdi. Farkındalık çalışmalarımız kapsamında okullarda
öğrencilere yönelik erken yaşta evlilikler konulu resim yarışması
yapıp resimleri, Van'ın billboard'larına astık ve takvim olarak
bastırdık. Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Halk Sağlığı
Müdürlüğü, Milli Eğitim Müdürlüğü ile çalışmalar yürüttük" diye
konuştu.
'Esnaftan çok destek gördük'
Gümüşhan, köylerdeki çalışmalar devam ederken esnafın da çocuk
yaşta evliliklere farkında olmadan destek verdiğini fark
ettiklerini belirtti. Bunun üzerine çalışmalarını esnaf üzerine
yoğunlaştırmaya karar verdiklerini anlatan Gülmay Gümüşhan, "Esnafı
da işin içine katacak projelere yoğunlaşmaya başladık. Yani biri
gelin saçını yapıyor, biri gelinlik dikiyor, biri müziğini yapıyor,
biri davetiyesini basıyor, biri düğün pastasını yapıyor. Yani
aslında farkında olmadan destek veriyorlar. Biz ilk olarak
kuaförlerle başladık. Bunun üzerine esnaftan çok fazla destek
gördük. Biz hazırladığımız projelerle tüm esnafla birlikte 'Çocuk
yaşta evliliklere hayır' diyoruz. Aşçılar ve Pastacılar Derneği
bize gelerek 'Biz de kampanyanıza destek veriyoruz' dediler. Son
çalışmamız da matbaacılar ve terzilerle oldu. Terzilere yönelik
bastırdığımız afişte 'Çocuk evliliklerde makas kesmez, iğne dikmez,
dikiş tutmaz' sloganını kullandık. Terziler Odası Başkan bizi
arayarak tam destek vereceklerini sundu. Bu çok büyük bir
başarıdır. Yaptığımız çalışmalarla toplumda çok büyük farkındalık
oluşturduğumuzu düşünüyoruz" dedi.
Proje kapsamında Van'da terzileri ziyaret eden Başkan Gülmay
Gümüşhan ve YAKA-KOOP üyeleri çocuk yaşta evliliklere karşı
bastırdıkları afişleri de iş yerlerine astı.
Van Terziler Konfeksiyoncular Kunduracılar Giyim Sanatkarları Odası
Başkanı Çetin Karaduman ise 1000 üyelerinin bulunduğunu belirterek,
projeye destek vereceklerini söyledi. Karaduman, "Biz de başlatılan
bu kampanyaya tam destek veriyoruz. Bizler de üyelerimizle görüşüp
kız ve erkek çocuklarının çocuk yaşta evliliklerine hizmet
vermemeleri konusunda görüşmeler yapacağız. Hiçbir terzi bir- iki
kıyafet dikmeyince bundan olumsuz etkilenmez. Biz de bu kampanyaya
destek verip bu konuda çalışmalarımızı yürüteceğiz" diye
konuştu.