Çin, dünyadaki en eski medeniyetlerden biri ve dünyanın yükselen değeri.
Trump sonrası Amerika’da bile, Çin’e geleceğin Amerika’sı olarak bakılıyor.
Bir milyar 300 milyon nüfusu, ekonomisi, yaptıkları ve
yapacaklarıyla göz kamaştırıyor.
Çin, son dönemde bizim de fazlasıyla ciddiye aldığımız ülkelerden.
AB ve ABD’ye ne zaman kızsak, Şanghay Beşlisi ile gözdağı veriyoruz.
İlişkilerimiz artıyor, ticaret hacmimiz büyüyor, flörtten de öte bir yakınlaşma söz konusu.
Çinli turistlerin sayısı da hızla artıyormuş.
Artık Çin radyosu, Çin televizyonu ve Çin haber ajansımız da var ve her gün onlarca Çin haberini bizlerle paylaşıyor.
İşte böyle bir ortamda dünyanın en iyi üniversitelerine kapısını açan Yeditepe Hukuk Dekanı Prof. Dr. Haluk Kabaalioğlu Hocamız, “Çin’in Harvard’ı sayılan Nankai Üniversitesi’nden Prof. Dr. Han Zhaoying burada, sohbet etmek ister misin?” dediğinde, soluğu orada aldım.
Prof. Zhaoying, uluslararası ilişkiler uzmanı ve çalışmalarının önemli bir bölümü Çin-Amerikan İlişkileri üzerine.
Başta Amerika olmak üzere dünyayı iyi tanıyor. Türkiye’ye de ikinci gelişi...
Çin’le ilgili kafamda o kadar çok soru vardı ki hepsini samimiyetle cevapladı. Sonra da yemeklerimizin tadı damağında kalarak memleketine uğurladık...
Kendisi de çevirmeni de sıkı bir Çin milliyetçisiydi. Dünya liderliği neyimize, halkımızın karnını doyuralım, bu bize yeter diyecek kadar mütevazı, eğitimin ticareti olmaz diyecek kadar sosyal adaletten yana, Türkiye Müslüman ülkeler içerisinde çok farklı bir yere sahip diyecek kadar da bizi yakından tanıyordu.
Daldan dala atlayarak gerçekleştirdiğimiz uzunca bir sohbetten işte önemli satır başları:
Dünya liderliği?..
- Çin dünya liderliğine hazır mı? Hayır, henüz hazır değiliz. Zaten böyle bir niyetimiz de yok. Kendi içimizde ciddi sorunlarımız var. Dünyadan daha çok kendi halkımızı düşünmek zorundayız. Kişi başına düşen gelir 9 bin dolar. Öncelikle, orta gelir tuzağından kurtulmamız gerekiyor.
- Türkiye giderek güçlenen bir ekonomiye sahip, modern bir Müslüman ülke. Ekonominizi daha da büyütmek istiyorsanız önce barış ortamını sağlamanız gerekir. Çin olarak biz de Türkiye’nin büyümesini istiyoruz...
- Suriyeli mülteciler konusunda yaptıklarınız takdire şayan. İnsani bir önem taşıyor.
- Çin’in ürettiği ya da Çin’de üretilen mallar çok kaliteli değil. Biz de öyle düşünüyoruz. Hatta yurtdışına giden Çinliler yabancı markalara ilgi gösteriyor. Çok sıkı kontrol sistemi var. Kaliteyi önemsiyoruz ve kalitesiz malların Çin’de yaşama şansı yok noktasına gelinecek. Çok yakın bir zamanda, bozuk süt ürünleri satan çok büyük bir şirket bu yüzden battı!