“Soğuk Savaş” sonrası dünya koşulları İslam dünyasının toparlanması için aslında büyük bir imkan sunuyordu. Son 25 yıl içinde tarihin akışını değiştiren büyük olaylar oldu. “Sovyetler Birliği” çöktü, ABD'nin küresel hegemonyası tartışılır hale geldi, Avrupa Birliği'yse çok boyutlu bir krize girdi.
Putin, Rusya'nın “Sovyetler Birliği” dönemindeki gücüne ulaşmasını istiyor. Ancak Putin Rusya'sı bunu sağlayabilecek bir evrensel nizam fikrinden yoksun. Çin ise istikbalin yegâne dünya gücü olma yolunda ağır adımlarla ilerliyor. Çin dünyadaki insanî krizlerle ilgili olarak elini taşın altına genellikle sokmuyor ve tamamen 'ekonomik büyümeye' saplanmış bulunuyor. Ortak insanlık ideallerine hitap etmeyen bu mekanikleşmiş büyüme saplantısı Çin'i batağa bile sokabilir.
Öte yandan Çin ve Rusya “ebedi dostlar” değiller. Biribirlerine yakınlaştıkları gibi, uzaklaşabilirler de. 1970'lerin ortalarında Çin, ABD ile ilişki kurmuş, ideolojik hamisi olan Sovyet Rusya'dan uzaklaşmıştı. Şimdi ABD ve NATO'nun çevreleme girişimleri Çin ve Rusya'yı biribirine yakınlaştırıyor. Ancak coğrafya, bu iki ülkeye biribirine karşı tetikte olmayı da öğütlüyor.