Geçen Pazarki yazımda “Hasan Kafi el-Aksarayî”nin “Usûlü'l Hikem
fi Nizâmi'l-Âlem” risalesinden söz etmiştim. Bazı okurlar daha
fazla bilgi istiyorlar. Risalenin Prof. Kenan Ziya Taş tarafından
yayınlandığını hemen belirteyim. Kadılık ve müderrislik yapan Hasan
Kafî, Bosna'nın “Akhisar” köyünde doğdu. Akhisar'ın Boşnakça
ismi,“Prusac”. Bosna'da İslamın yayılmasında büyük payı olan “Ayvaz
Dede” yi anma şenlikleri Prusac'ta yapılıyor.
Sultan III. Mehmet'in “Eğri Seferi”ne iştirak ettikten sonra
inzivaya çekilen Hasan Kafî kendi ifadesiyle, Prusac'ta yalnız ve
bir köşede dürülmüş haldeyken “Nizam-ı Alem” hakkında risale
yazmayı aklına koyuyor. Devlet nizamında gördüğü bozulma emareleri
üzerine düşünüyor, kafa yoruyor. Kafî meramını “Sözün kendisi de
kısa olan sağlam bir kitap olsun. Akıl sahiplerinin sözlerinden,
onların marifet ve hikmetlerinden oluşsun. İnsanlığın düzeninin
dayanaklarını sağlamlaştırmada faydalı, fakat kısa olsun” diye
özetliyor.