“Neo İslamcılık” diye yeni bir “şey” çıktı ortaya.
Tek bir Osmanlı yok. Fatih’e kadar olan dönem beyliklerin devamı. Fatih-Kanuni arası geçiş dönemi. Kanuni-Lale devri arası ayrı bir dönem. Lale devri, Tanzimat, İttihat Terakki dönemi ve Cumhuriyet..
Tek bir Cumhuriyet de yok. 1920 - 23 1. Dönem. 1923 -1938 tek adam dönemi. 1939 - 1946 İnönü dönemi. 1946 - 1950 Geçiş dönemi. 1950-60 Menderes dönemi. 60 sonrası ihtilaller dönemi. Son darbe: 15 Temmuz 2016. 60’dan 2016’ya kaç darbe yaşandı. 12 Mart, 12 Eylül, 28 Şubat.. Arada birçok muhtıra, müdahale..
Her dönemin kendine has dini akımları ortaya çıkmıştır. Bir kısmı tabii bir refleks olarak, bir kısmı içeriden örgütlendi, bir kısmı dışarıdan örgütlendi. Bir kısım hareketler ele geçirildi, mesela İmam-Hatipler ne için örgütlenmişti, sonuç ne oldu? Halk okullara el koydu. Bu okullar halkın okulları oldu.
Lale devri Müslümanlığından kastım, gösteri ve şaşaa, seküler kutsallar üretme, dini olanın üzerine örtülen şal, dini olanı sahiplenerek dönüştürme gayretlerinden söz ediyorum.
Ramazanı Şeker bayramı yapacaklardı olmadı. Ama mesela Ramazanları bir yandan açlıkla imtihan gibi göstermeye çalıştık, öte yandan kilo alıp çıktık Ramazanlardan.