Dünya Kupası başladığında dünyadaki tüm futbolseverler VAR uygulamasını merak ediyorlardı. Adaleti ne derece sağlayacağı, oyunu ne kadar kesintiye uğratacağı, oyunun heyecanını ne kadar düşürüp kaldıracağı büyük bir gizem taşıyordu. Fakat şu ana kadar gördük ki VAR futbola inanılmaz bir adalet getirdi. Yüzde 100 adalet getirdi mi? Bunu iddia etmek kolay değil ama bundan sonra belki de hiçbir dünya kupasında bir takım, 'Biz bir hakem yüzünden kaybettik' diyemeyecek.
17 maç geride kaldığında bazı takımlar adaletli olarak VAR sayesinde kazandılar. İlk örnek Fransa-Avusturalya… Fransa'nın ilk penaltısı hakem tarafından verilmedi, VAR hatayı düzeltti ve Fransa maçı kazandı. İsveç-Güney Kore'yi 1-0 yendi. Maçın bitmesine 20-25 dakika kala maç 0-0 idi, golü atanın maçı bitireceği bir tablo vardı, mutlak bir penaltı yapıldı. Hakem vermedi, ama 10-15 saniye sonra VAR, üstelik Güney Kore hücumdayken oyunu durdurtup hakeme mutlak çalınması gereken bir penaltıyı çaldırdı. Bunlar adalet adına, vicdan adına çok önemli hamleler.
FRANSA'NIN GOLÜ GÜME GİDECEKTİ
Zaten gol çizgisi teknolojisi bir önceki Dünya Kupası'nda da vardı. Fransa-Avusturalya'ya attığı ikinci golü de futbol-teknoloji işbirliği sayesinde attı. Üst direğe çarpan top içeri düşüp dışarı çıktı. Eğer gol çizgisi teknolojisi olmasaydı Fransa'nın bu golü de güme gitmişti. Gelelim Danimarka- Peru maçına.. Peru maçı kaybetti. Ama aynı VAR sistemi, maç 0-0 iken Peru lehine penaltı çaldırttı. Bu karar da doğruydu.
VAR'ın iki büyük handikabı var. İlki şu, Brezilya-İsviçre maçında İsviçre'nin attığı gol… Top kornerden gelirken Zuber, rakibini itiyor ve kafayı vuruyor. Bu pozisyonu dünya futbolseverlerine göstersek yüzde 70 'Faul', yüzde 30 'Faul değil' der. Yine aynı maçta Brezilya'nın beklediği penaltı pozisyonunda VAR devreye girmedi. İsviçreli defans oyuncusu, Brezilyalı forveti koltuk altından çeker gibi yapıyor, hafif bozuyor ve oyuncu öne doğru düşüyor. VAR bu pozisyonda da devreye girmedi. Bu penaltı pozisyonunu da dünya futbolseverlerine göstersek inanın bana karar yüzde 50-50 olur. Demek ki VAR sistemi şöyle işliyor: O anda pozisyonu kısa bir sürede tekrar izleyen VAR hakemleri, mutlak ittifak ile kararın yanlış olduğuna kanaat getirdiğinde hakemi uyarıp 'Pozisyonu izle' diyorlar. Ama flu pozisyonu es geçiyorlar.
MANEVİ ETKİ!
İkinci bir olay ise VAR'ın futbola manevi etkisi. Futbol fırıldak bir spordur. Futbolun yüzyılın sporu olmasının temel nedenlerinden biri de yapılan hakem hatalarının uzun yıllar konuşuluyor olmasıdır. Örnek mi? Yıllar önce Maradona'nın İngiltere'ye elle attığı gol ya da 1966 Dünya Kupası'nda İngiltere-Almanya finalinde Azeri yan hakemin çizgiye vuran topu gol vermesi gibi.
Ama artık bu tür olaylar, tarihe karıştı. Önümüzdeki 50 yıl hiçbir dünya kupası böylesine büyük hatalarla anılmayacak. VAR hepsini giderecek. Bu iyi mi, kötü mü tartışılır. Futboldaki adalet için iyi ama futbolun popülerliği için koskoca bir soru işareti.
Gelelim bizim ligimize. Yeni sezonda VAR sistemi devreye girecek. Bu sistem, hataları büyük oranda giderecek ama en büyük tartışma flu pozisyonlarda yaşanacak. Örnek mi? Brezilya-İsviçre maçında yaşanan olaylar, bir Fenerbahçe-Galatasaray derbisinde yaşansa VAR'ı Türkiye'de yerin dibine sokarlar. Niye mi? Örneğin İsviçre'nin kornerden gelen topta bulduğu golde Türkiye'nin yarısı 'Faul' diyecek, yarısı 'Yok' diyecek ya da yine aynı maçta Brezilya'nın beklediği penaltı pozisyonunda yine Türkiye ikiye bölünecek. O zaman VAR sistemine korkunç baskı başlayacak, "Niye her iki pozisyonda da hakeme maçı durdurup tekrar seyretme talimatı vermediniz?" diye. Bekleyelim, görelim! Ama mutlak kanaatim şu ki, futboldaki adalete VAR büyük katkı sağladı.
Dünya Kupası'nda VAR sistemi şöyle işliyor: Tartışmalı pozisyonu izleyen VAR hakemleri, mutlak ittifak ile kararın yanlış olduğuna kanaat getirdiğinde hakemi uyarıp 'Pozisyonu izle' diyorlar. Ama flu pozisyonu es geçiyorlar.
Dünya Kupası'nda ilk VAR uygulaması Fransa-Avustralya maçında geldi. Griezmann'ın yerde kaldığı pozisyonda hakem VAR kararıyla penaltı çaldı.
Peru-Danimarka maçında Perulu Cueva, Yurary'nin müdahalesiyle yerde kaldı. Hakem, VAR'a gitti ve penaltıyı verdi. Cueva, penaltıdan yararlanamadı.