Prof. Özgür Demirtaş'ın takipçilerine tavsiye ettiği kitaplar
arasında Daniel Kahneman'ın kitabı da vardı. Kitabı okuduktan
sonra, hakkında yazılanlara bakarken -tararken- Temel Aksoy'un
konuyla ilgili yazısına rastladım. Bir konu ancak bu kadar güzel
anlatılır ve özetlenir.
Bu özetten sonra konuyu daha iyi anladım.
Buyurun:
"Nobel Ödüllü Daniel Kahneman ve deneysel psikolog Amos Tversky
yaptıkları çalışmalarla beynimizde iki farklı sistemin iç içe
çalıştığını ortaya koydular. Sistem 1, çok hızlı karar alan; Sistem
2 ise verileri dikkatlice inceleyen, hesap kitap yapan ve çok daha
yavaş çalışan bir sistem. Bu iki sistemin becerileri çok farklı.
Karşılaştığımız durumlar hangisinin uzmanlık alanına giriyorsa o
sistem devreye giriyor.
Akşam gideceğimiz davette ne giyeceğimizi düşünürken, hesap
yaparken, arabamızı zor bir yere park ederken, iki fotoğraf
makinasının özelliklerini kıyaslarken Sistem 2 devrededir. Sistem 1
ise bunun aksine refleks gibi, otomatik olarak, doğal dürtüler ve
içgüdülerle, bizim bir gayret göstermemize gerek kalmadan bizim
adımıza karar alan sistemdir. Çoğu zaman, aklımızın kontrolünün
Sistem 1’de olduğunun farkına bile varmayız. Sistem 1, bir tür
otopilot işlevi görür. Bizim 'hiç düşünmeden' birçok işi yapmamızı
sağlar. Sezgisel kısa yolları kullanarak karar verir. Hayatımızı
hızlandırır ve kolaylaştırır.
Yeni biriyle tanıştığımızda, bir iş görüşmesi yaptığımızda, aniden
veya stres altında karar vermemiz gerektiğinde Sistem 1 devrededir.
Bir arkadaşımızla karşılaştığımızda onun üzgün olduğunu hemen
anlamamız, Sistem 1 sayesindedir. Sistem 1, bizim hayatta kalmamızı
güvence altına almaya programlanmıştır. Bizi düşmanlardan,
tehlikelerden koruyan Sistem 1’dir. Atalarımızdan devraldığımız
bütün içgüdülerimiz Sistem 1’e ait özelliklerdir.