Türkiye’nin de içinde bulunduğu bir İslam dünyası var. Biraz daha İslami dille ifade etmek gerekirse “Ümmet” var. İslam dünyasının şu andaki durumu, hiçbir Müslümanı mutlu etmiyor. Geçmiş görkemli günlere göre mutlu etmiyor, günün gereklerini karşılamak bakımından mutlu etmiyor. Bir zaaf dönemine girmişiz ve henüz çıkamamışız. Çıkmak lazım mı, ne zaman çıkarız, nasıl çıkarız? Çıkmak lazım: Çünkü başka türlü hayat yok. İşte Türkiye olarak bile “Beka sorunu” diyoruz. Ki biz sömürge hayatı yaşamamışız. Düşmüşüz, kalkmışız ve göreceli bir güç edinmişiz. Ama bunun ayakta kalmak için de yeterli olmadığını biliyoruz, daha ötede yeni bir insani söyleme öncülük etmek için de yeterli görmüyoruz.