İslam dünyasında bu yılın Ramazan ayına en büyük çalkantılarla giren ülke Sudan oldu. Sudan’da ordu genel komutanlığının yani Türkçedeki karşılığıyla genelkurmay başkanlığının önünde toplanan kalabalığın dağıtılması için 3 Haziran Pazartesi günü emniyet güçleri tarafından saldırı düzenlendi. En son yapılan açıklamalara göre bu saldırılarda sivillerden öldürülenlerin sayısı 100’ü geçti. Olayları takip edenler öldürülenlerden bazılarının Nil Irmağı’na atıldığını ve daha sonra buradan onlarca cesedin çıkarıldığını dile getirdiler.
Güvenlik güçlerinin böyle bir saldırı gerçekleştirmesinde Askeri Geçiş Konseyi Başkanı Abdülfettah Burhan’ın Mısır’a ve konseyin başkan yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu’nun da Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaretlerin ve bu ziyaretlerde aldıkları talimatların, sivil kalabalıklar karşısında takınacakları tavır konusunda yapılan yönlendirmelerin önemli rolü olduğu olaylarla ilgili değerlendirmelerde bulunanların birçoğu tarafından dile getirildi. Biz gazetemizde 31 Mayıs tarihinde yayınlanan yazımızda söz konusu ziyaretlerden söz etmiş ve bu ziyaretlerden sonra Askeri Geçiş Konseyi’nin sivil isyanı yönlendiren Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’ne yönelik tavırlarının sertleşmesine dikkat çekmiştik.
3 Haziran Pazartesi günü gerçekleştirilen korkunç saldırılarda ve katliamda özellikle, Suudi Arabistan’ı ziyaret eden ve orada testereci veliaht prens Muhammed bin Selman’la görüşen Muhammed Hamdan Daklu’nun birinci derecede rolü olduğu yönünde yorumlar yapıldı. Çünkü bu kişi daha önce de Darfur’da Cancevid gerillaları ile birlikte bölgenin zenci ahalisine yönelik korkunç saldırılarla ve insafsızlığıyla tanınmıştı. Veliaht prens Bin Selman’ın da ona akıl vermiş olabileceği tahmin ediliyor. Ancak katliam konusunda metot bilgisinin Mısır’ı ziyaret eden Abdülfettah Burhan’a, Sisi tarafından verilmiş olabileceği tahmin ediliyor. Çünkü sergilenen tavır Sisi’nin adamlarının Rabia katliamında sergilediği tavra çok benziyordu.
İlginçtir ki Sudan’daki cuntaya sivil kalabalıklar karşısında sert tavır sergilenmesi konusunda akıl verdiği tahmin edilen Suudi Arabistan yönetimi katliamdan sonra yaptığı açıklamada güya Sudanlı taraflar arasında diyaloğa devam edilmesi ve sağduyuyla hareket edilmesi çağrısında bulundu. ABD’nin bu ülkeye sadece silah değil aynı zamanda akıl ve strateji de verdiği anlaşılıyor. Suud diktatörlüğü aynı zamanda öldürülenlerin yakınlarına başsağlığı, yaralananlara da acil şifalar diledi.
Cunta yönetimi olaylardan sonra önce Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’yle yapılan anlaşmaları iptal ettiğini açıkladı. Sonra da yeni bir sayfa açmak ve müzakereleri başlatmak için hazır olduklarını ileri sürdü. Normalde daha önce kabul edilmiş herhangi bir nihai anlaşma yoktu. Sadece bazı konularda ittifak sağlanmıştı. Ama cunta bunları da tanımadığını, her şeyi baştan, sıfırdan almak istediğini duyurmuş oldu. Eğer bir uzlaşma sağlanamazsa cunta bir yıldan daha kısa bir süre içinde seçim yapacağını ve yönetimi bu seçimde kazananlara teslim edeceğini söylüyor. Ancak sivil isyanı sürdürenler geçici yönetimin kendilerine devredilmemesi durumunda cuntanın gölgesi altında ve gözetiminde yapılacak seçimlerin güven verici olmayacağını düşünüyor. O yüzden sivil eylemleri sürdürmek ama askerlerle herhangi bir çatışmaya da girmemek istiyor. Kısacası Sudan’da gidişat bir istikrar sağlanmasının bu aşamada çok yakın görünmediğine işaret ediyor.
İslam dünyasında Ramazan bayramıyla birlikte yaşanan önemli olaylardan söz etmeye inşallah müteakip yazımızda da devam edeceğiz.