Kalkınma Bakanlığı'nın yayımladığı veriler, Türkiye'nin brüt dış borç stokunun bu yılın ilk çeyreği sonunda 412.4 milyar dolara ulaşarak rekor kırdığını gösterdi. Ama borcun ulaştığı düzeyden daha dikkat çekici olan, borcun GSYH'ye oranıydı. Söz konusu oran yüzde 49.1 düzeyine kadar çıktı.
Yüzde 49.1 şu açıdan önemli. Söz konusu veri setinde borç stokuna ilişkin tutarlar 2002'den bu yana yer alıyor ve görülüyor ki brüt dış borç stokunun GSYH'ye oranında en yüksek düzey yüzde 54.8 ile 2002 yılında oluşmuş. Yani bunca yılda en yüksek ikinci oranı bu yıl görmüş durumdayız.
Borç stokunun GSYH'ye oranı zaman içinde düşmüş. Oran, 2005 yılıyla birlikte yüzde 40'ların altına inmiş ve söz konusu yıl yüzde 34.2 olarak gerçekleşmiş. Brüt dış borç stokunun GSYH'ye oranı, 2009'daki yüzde 41.5 hariç tutulursa 2005-2012 arasında hep yüzde 40'ın altında seyretmiş.
Bunda tabii ki doların bu yıllarda düşük kalması ve bu sayede GSYH'nin dolar bazında görece yüksek gerçekleşmiş olması da bir etken.
Ne zamanki dolar yükselmeye, dolayısıyla GSYH düşük görünmeye başladı; aynı zamanda toplam dış borç da artış eğilimi içine girdi, çift taraflı bu etkiyle borcun GSYH'ye oranı da yeniden tırmanışa geçti.
Brüt dış borç stokunun GSYH'ye oranı 2012 yılında hala yüzde 40'ın altında ve yüzde 39 düzeyinde bulunuyordu. 2013 yılıyla birlikte yüzde 40 sınırı aşıldı.