Cumhurbaşkanı’nın Yunanistan ziyaretinde Lozan’ın
güncellenebileceğini dile getirmesi üzerine deneyimli diplomat ve
siyasetçi Onur Öymen’in bu
konudaki görüşlerini sordum. Öymen, “Yunanistan ile aramızdaki
meseleler Lozan Antlaşması’nın eksiklerinden değil, Yunanistan’ın
antlaşma hükümlerini ihlal etmesinden kaynaklanıyor” dedikten sonra
sorunları şöyle sıraladı:
- Lozan’ın en önemli hükümlerinden biri adaların
silahsızlandırılmasıdır. Oysa, Yunanistan birçok adaya askeri
kuvvet konuşlandırmıştır.
- Antlaşmanın 16. maddesi herhangi bir ülkenin egemenliğine açıkça
bırakılmamış olan adaların ve adacıkların geleceğinin ilgili
ülkeler arasında görüşmelerle belirlenmesini öngörüyor. Oysa,
Yunanistan kendisine bırakılmamış olan ve Türk kıyılarına yakın 18
adayı veya adacığı son yıllarda işgal etti ve orada tesisler kurdu.
Maalesef, Türkiye bu fiili duruma gerekli tepkiyi göstermedi. Oysa
Türkiye Kardak krizinde etkili bir diplomasi uygulayarak
Yunanistan’ın yapmak istediği emrivakiye izin vermemişti.
*** Yunanistan ile önemli
ihtilaflarımızdan biri Ege’deki kıta sahanlığıdır.
- Yunanistan 6 millik karasularının üzerinde 10 millik hava
sahasına sahip olduğunu iddia ediyor. Bu yalnız Lozan’a değil,
bütün uluslararası anlaşmalara ve uygulamalara aykırıdır. Buna da
değinilmediği anlaşılıyor.
- Batı Trakya’daki Türklerin Lozan’dan kaynaklanan hakları büyük
ölçüde ihlal ediliyor. Lozan Antlaşması’nın 37-44. maddeleri
İstanbul’daki Rum azınlığının haklarını düzenliyor. 45. madde ise
aynı hakların Batı Trakya’daki Türklere tanınacağından bahsediyor.
Oysa, Batı Trakya’daki Türkler başta eğitim olmak üzere pek çok
alanda engellemelerle karşılaşıyor. Türkiye’de eğitim gören
öğretm...