Önümüzdeki 7’inci olacak. 1960’dan beri 7’inci kez sandık başına gideceğiz. Ben 6 tanesine şahitlik ettim.
İlkini göremedim. 1960’dakini yani. Yüzde 65 ile geçmiş. Sonraki ise bayağı tantanalıydı. 12 Eylül Anayasası’nki yani. “Hayır” demek yasaktı. Hatırlıyorum. Şöyle haberler yer alıyordu mealen: “Anayasaya ‘Hayır’ demek için yeni bir yöntem geliştiren bir hain ele geçirildi. Bu hain, bir bayram tebrik kartı bastırmış. Üzerinde klasik ‘iyi bayramlar’ falan yazıyor. Ama sorun imza kısmında. Altta isim yerine A. Hayır ismi okunuyor. İşte bu ‘A. Hayır’ Anayasaya hayır demekmiş. “ İşte durum buydu.
Daha sonrakini muhabir olarak takip ettim. Siyasi yasaklar ile ilgili olanını yani. Demirel başı çekiyordu. Yanında Cavit Çağlar ile Bursa’ya bir girişi vardı ki görmeliydiniz. Cavit Çağlar yeni yeni politikaya giden genç bir sanayiciydi ve tüm gücüyle yasaklı Demirel’i destekliyordu. Bursa halkı tümüyle sokaklardaydı. O ünlü sözü ilk kez o gezide duydum. Bir yerde mola verilmiş yemek yenecekti. DYP’liler bağırıyodu: “Aç kalan açıkta kalan bizden değildir” diye. Başta anlam veremedim. Üstelik çok ayrımcı buldum. Ne demek “Aç kalan açıkta kalan bizden değildir” demek. Fakirleri aralarına almıyorlarmıydı yani. Sonra anlaşıldı ki, aslında bu söz, “Bizden olan aç ve açıkta kalmaz” anlamına geliyordu. Bu referandumdan kıl payı bir fark çıkmıştı. O derece yakındı ki bir mahalle fikir değişirmiş olsa Demirel, Ecevit, Erbakan ve Türkeş siyasete dönemeyecekti.
Sonrasında ise bana göre komik bir referandum vardı. “Mahalli seçimler 4 ay öne alınsın mı alınmasın mı?” konumuz buydu. Turgut Özal’ın bir seçim hamlesiydi. Evet, referandumu kıl payı kaybetmişti ama yüzde 49 kendi tarafında oy kullanmıştı. Oyu ise o aralar yüzde 36 civarlarındaydı yanlış hatırlamıyorsam. Belediye seçimlerini öne almak bir an önce seçim yapmak istedi. Ve kaybetti. Üst üste kaybettiği ikinci referandum olmuştu. Sonrası, sonrasını biliyorsunuz zaten.
Farkındaysanız, işte o 12 Eylül cuntasının getirdiği Anayasa yüzünden oluyor herşey. Her seferinde bir tarafını düzeltmeye çalışıyoruz. Bir türlü de düzelmiyor. Sorun, işte o ‘A.Hayır’ yazılı bayram tebriğine karşı çıkılan anayasa ile başlıyor. Bir türlü bu işi beceremedik.