Bu kredi kartına bir çözüm bulunmazsa sıradan insanların hayatları alt üst olacak. İş iyice içinden çıkılmaz hale gelecek.
Aslında yapılmak istenen temelinde iyi. Toplumun gelir kaynaklarını sistem içine sokmak. Kayıt dışı gelirleri kayda almak. Ama sıkıntı var. Gelin size tane tane anlatayım.
Türkiye maalesef geleneksel anlamıyla bir kayıt dışı gelirler cenneti. Böyle deyince, aklınıza vergi cenneti Karayip adaları gelmesin sakın. Türkiye'de akrabalık, eş, dostluk, hatta hemşehrilik bile sosyal dayanışmayı oluşturan unsurlar. Bence en kuvvetli yönümüz de bu zaten. Biz sevdiğimizi korur ve kollarız. Bu yüzden dünyayı kasıp kavuran ekonomik krizler bizde teğet geçer. Bu yüzden en zorlu kasırgalarda bile yıkılmayız. Köklerimizi geçirdiğimiz topraktan güç alırız. Hal böyle olunca da aslında hemen herkes görünenden daha fazla gelire sahiptir.
Bu hesaplarda olmayan gelir ile ekonomi beslenir. Bu hesapta olmayan gelir sahipleri gidip Maldivler’de tatil yapan insanlar değildir. Onlar bizim komşularımız, onlar aslında bizizdir. Bu insanlar sıradan yaşarlar. Ailelerinin ihtiyaçları için kan ter içinde çalışırlar. Bir çoğu borç döndürür. Bir yerden alır bir başkasını öder.
Siz böyle bir topluma, gidip bırakın hısımlığı, çekirdek aile bağlarının bile olmadığı, 18 yaşına gelen çocukların evden atıldığı batı Avrupa ülkelerinin ekonomik kurallarını dayatırsanız sorun çıkar.
Bankalar insanlara görünen gelir üzerinden kredi verir, böyle olunca piyasaya daha az para girer, daha az para girince görünen gelir düşer, görünen gelir düşünce bu daire kendini bir kez daha tekrar eder. Ama bu kez çapı küçülür.