İnternette bir belgesele rastladım. Adı “Kapalı gişe” Adından da anlaşılacağı gibi sinema ile ilgili. Üstelik Türk sinemasıyla. Şimdi anlatacaklarım bu belgeselden alıntı. Ve inanın benim tüylerim diken diken oldu. Şimdi okursanız, sizin de olacak.
Belgeselin ana başlığı “Türkiye sinemasında dağıtım krizi.” Belgesele göre 2006 yılında 27 milyon olan bilet satışı 2015 yılında 60 milyonu aştı. Türkiye, Rusya’nın ardından Avrupa’da en hızlı büyüyen ikinci ülke konumunda. Yerli filmlerin yüzde 50 pazar payını geçtiği başka bir Avrupa ülkesi yok. Bu oran tutuculuklarıyla ünlü Fransa’da bile yüzde 33. AB ortalaması ise yüzde 16.
2005’te 29 olan Türk filmi sayısı 10 yıl sonra 136’ya ulaşmış. Belgeselciler çok da çarpıcı bir rakam vermişler. 2015’in Aralık ayında Türkiye’de bulunan 2300 sinema salonundan bin 700’ünde sadece iki film gösterilmiş. Aynı hafta Venedik’ten jüri özel ödülü ile dönen “Abluka” 25 salon bulabilmiş. Altın Portakal sahibi “Sarmaşık” ise sadece 16 salona sığışmış.
Yani Türkiye’deki salonların yüzde 60’ında sadece bir film gösterilmiş. Düğün Dernek 2.
Belgeselciler bu durumun nedenlerini de sıralamış. Buna göre Türkiye’de üç büyük film dağıtımcısı sektörün yüzde 70’ine hakim durumda. Bu firmalar hangi filmin kaç kopya ile nerelerde gösterileceğine karar veriyor. Yani aslında Türk sinemasının kaderini belirliyor, izleyicileri adeta yönlendiriyor. Bu üç büyüklerin birincisi ise pazar payının yüzde 30’una sahip olan Mars Grup.
Bu durum aslında Türk sinemasını sakat bırakıyor. Örneğin 2014 yılında en çok gişe yapan ilk beş film bütün yılın hasılatının yarısını almış. Diğer yarısı ise, kalan 103 yerli film arasında pay edilmiş. Amerika’da ise bu oran yüzde 15.
Türkiye’de tek bir şirket sinema seyircisinin yarısından fazlasını ele geçirmiş durumda. Mars Grup yüzde 52’lik pazar payıyla adeta tekel. Bunun rekabeti önleyici bir durum olduğu da çok açık. Mars Grup o kadar belirleyici ki, rakamlara göre bu grup 677 sinema salonuna sahipken, kendisinden sonra gelen 9 şirketin toplam sinema sayısı 756.