Boğaziçi Aydınlar Topluluğu'nda Coşkun Özdemir, ünlü Türk mimar Doğan Kuban'ın "Aptallarla birlikte yaşayanlar giderek aptal olmasalar da aptal gibi davranmak zorundadır. Ayağınızın altındaki karanlık uçurum, toplum dokusunun onulmaz cehaletidir. Hızla çürüme aşamasına geldiğimizin farkında mısınız?" sözlerini hatırlatarak "Ne dersiniz. Doğan hoca abartma mı yapıyor?" diye sordu.
***
Doğan Kuban'ın bu sözleri, tarihi cehalet ve bunun sebepleriyle ilgilidir. Özetle şöyle diyor:"
*"12. yüzyıldan başlayarak Avrupa'da İbni Sina'nın 'Kanun fi 'tTıbb' adlı büyük ansiklopedisi Latince'ye çevrilmiş, 16. yüzyılda İtalya'da 22 kez basılmıştır. Bizde matbaa olmadığı için zaten basılamazdı. Fakat Türkçe'ye kazandırılması için bu toplum 19. yüzyılı bekledi. Osmanlılar, felsefenin yanından bile geçmedi! Bu günlerde felsefe dersini yine programlardan kaldırmışlar. 12. yüzyıla geri dönmüşüz. Cumhuriyetin restorasyonunu yok ederek hangi akla hizmet ettiklerini anlamak olanaksızdır.
*Cehalet, kuşkusuz öğretimsizlikten kaynaklanır. Öğretimsizlik öğretilecek bir şey olmamasından değil, bilginin var olmamasından, ya da varlığının zararlı görülmesinden kaynaklanır. Yaşamın her an öğrenilecek bir şey sunduğu bir dünyada öğretecek bir şey bulmayanlar ya aptallar ya da önyargılılardır. Hiçbir insan o kadar aptal olamayacağına göre, bilgiyi dışlamak, beyinde damar tıkanmasına benzer toplumsal aklın tıkanmasıdır. Bu, kutuplarda ya da Amazonlar'da olduğu gibi izole edilmiş olarak yaşamak, bir dini zorlama, kölelik, diktatörlük, herhangi bir ideolojik nedenle toplumun tümünde ya da bir grubunda bir tür körleşmedir.
*Gerçi çeşitli boyutlarda cehalet sendromları Türklere özgü değil. Fakat bize benzeyen 1.5 milyar Müslüman var. Olasılıkla dünya nüfusunu cahiller ve onun bir aşama üstünde olanlar diye ayırırsak biz cahiller grubundayız. Bu 'sömürülenler grubu' anlamına geliyor. Aramızda dünyanın en aydınlık insanları da bulunabilir. Buna gelecek için bir umut olarak bakabiliriz.