17 Kasım 1924'te kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1925'te patlak veren Şeyh Sait isyanının da teşvikçisi görülmüş ve aynı yıl kapatılmıştır. Şunu hatırlatalım: Partinin programının bir maddesinde "Fırka fikirlere ve dinî itikatlara saygılıdır." yazılıydı. (Dikkat! Şimdi FETÖ kılıcı, yeni kurulan ve kurulacak olan partilerin tepesine indi inecek!)
İkincisi 1930'da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası. Ancak halk birden aşırı teveccüh gösterince, üç ay içerisinde kapısına kilit vuruldu. Partinin programında "Serbest Cumhuriyet Fırkası cumhuriyetçilik, milliyetçilik ve lâiklik esaslarına bağlıdır." maddesi de yer alıyordu.
Çok partili hayata "Millî Şef" İsmet İnönü'nün zamanında geçildi. İkinci Dünya Savaşı Türkiye'nin de yüreğini ağzına getiren bir savaştır.