İvan Krastev ismini duydunuz mu? Sanmıyorum.
Türkiye’de az tanınan bir düşünür. Aslen komşu Bulgaristan’dan.
Ancak Avrupa genelinde tanınan, liderlerin dahi kulak kabarttığı
önemli bir siyaset bilimci.
Krastev’in 2015’te New York Times için kaleme aldığı
“Twitter Devrimleri Neden Başarısız Oldu?” isimli
meşhur bir makalesi var. Dün dönüp yine okudum, siyasetle ilgilenen
herkesin de okumasını tavsiye ederim.
Yazar, Arap Baharı’ndan, Rusya’ya kadar son yıllarda sosyal medya
heyecanıyla başlayan protesto hareketlerinin neden başarısız
olduğunu, statükonun neden her seferinde kazandığını anlamaya
çalışıyor. Verdiği örnekler arasında, Gezi’yle başlayıp Kasım
2015’te sonlanan Türkiye Baharı da var. Ortadoğu
ve Rusya’da 2010-2013 arası yaşanan protesto dalgası, hiçbir yerde
gerçek anlamda siyasi yapıyı değiştiremedi. (Belki bir istisna,
Tunus) Batı’nın ve Batı medyasının tüm desteğine rağmen Mısır’da,
Türkiye’de, Rusya’da hep sağ ve kurulu düzeni temsil
edenler hâkim oldu. Evet bu toplumlarda derin
kutuplaşmalar, birikmiş öfke ve isyanlar var. Ancak nihayetinde
sandık kurulduğunda hep kazanan, değişim umudu değil
‘İstikrar Partisi’ oldu. Neden?
Nedenine geçmeden önce insanlık tarihinde benzer bir dönemin
1850’lerde yaşandığını, o dönem Avrupa’nın her yerinde baş gösteren
protesto dalgasının Karl Marx’tan Victor
Hugo’ya kadar birçok aydını heyecanlandırdığını
hatırlatalım. Ancak 1851 Avrupa’sı da günümüz Ortadoğu’su gibi
karşıdevrime yenik düştü. Rejimler, her yerde
protesto dalgalarını ezdi, baskı ve iktidarını perçinledi.
Krastev, günümüz Twitter Devrimleri’nin çöküşünü, Batı’nın liberal
düzen konusundaki ‘narsist’ yaklaşımına bağlıyor.
Batı-yanlısı ve tanıdık...