20 Kasım 1922’de başlayan müzakereler 8 ay sonra nihayete erdi ve 100 yıl önce bugün, 24 Temmuz 1923’de Lozan Antlaşması imzalandı.
Antlaşmayı Mustafa Kemal’in gönderdiği altın kalemle imzalayan İsmet İnönü Türkiye’ye dönerken, Ankara’da Başbakan Rauf Orbay istifa etti. İnönü zaten yetkiyi hükümetten değil, Mustafa Kemal’den almıştı. Lozan’a itiraz eden Başbakan da siyaseti bırakıp Sivas’taki çiftliğine döndü. Büyük Millet Meclisi’nde de pürüz kalmamıştı. Meclis yeniden şekillenmiş, Lozan görüşmeleri esnasında “vatana ihanet edildiğini” söyleyen kadro tasfiye edilmişti. 21 Ağustos’ta Meclis’te görüşmeler başladı, 23 Ağustos’ta da Lozan Antlaşması sorunsuz şekilde onaylandı.
İngiltere antlaşmayı en son onaylayan ülke oldu. Musul meselesinin Cemiyet-i Akvam’a havale edildiği güne kadar beklemişler, aynı gün, 6 Ağustos 1924’de antlaşmayı onaylamışlardı.
Lozan’ın imzalanmasıyla Birinci Dünya Savaşı da resmen sona ermiş oldu. Sadece savaş bitmemiş, Batılı devletler için “Şark Meselesi” de artık çözülmüştü. Galip devletler istedikleri her şeyi almışlardı.
Selçuk Bey’in oğlu Tuğrul Bey’in 1037’de kurduğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve onu takip eden güçlü...