Trump iki gün önce Fakenews, Yalan Haber Ödüllerini dağıttı. Trump’ın basın danışmanı her yıl bu ödüllerin dağıtılacağını ve Başkan’ın yalan haber yapan muhabirlerin listesini tutacağını duyurdu. Trump’ın dün açıkladığı listesinde birinci sırada The New York Times iki haberle yer alıyor. NYT yazarı Paul Krugman ise Trump döneminde ekonominin iflas edeceğini söyleyen yalancı yazarlar arasında birinci sırada geliyor. Devamında ise CNN, ABC News, Washington Post, Time, Newsweek’e listenin ilk sıralarında yer verilmiş.
Trump “Fakenews’ ödüllerini verirken elbette kendisini merkeze almış durumda. Oysa bunun örnekleri pek çok alanda görülüyor. Mesela Amerikan medyasında Türkiye aleyhine çıkan dezenformasyon özelliği taşıyan yüzlerce haber var. Sadece Türkiye’de değil dünyada Amerikan çıkarlarına takılan, maskeleri öne çıkartan, “karartma haberler”in bir listesi tutulsa sıralamada bir hayli zorlanırdık herhalde. Amerika’nın dünyadaki operasyonlarının öncü gücü olan “dezenformasyon” haberleri ise saymakla bitmez. Irak Savaşını başlatan kimyasal silah fabrikaları bunun en büyük örneğidir. Haber ilk ortaya atıldığından bu yana 27 yıl geçti, operasyon hala bitmedi.
Canlı tanıklıklarımız da var elbette! 2006’da İsrail’in Beyrut’u bombalamasının ardından bölgedeydim. Yüzlerce insan evini ve yakınlarını kaybetmişti, hastaneler yaralılarla, parklar mültecilerle doluyken çekimlerimizi bitirip otele geldiğimizde ABC kanalı gözüme takıldı. Bomba haberleriyle İsrail’de yaşayan bir küçük kızın travması, psikolojik sorunları anlatılıyordu. Hakikatler ve medyada gösterilenler arasındaki uçurum örneklerini çokça bulabiliriz.
Diğer taraftan Türkiye odaklı yalan haberlerin sayısı da bir hayli yüksek. Bir listeleme yaparsak NBC’nin Amerikalı bir askerî kaynağa dayandırarak verdiği 15 Temmuz gecesi Erdoğan’ın ülkeden kaçtığı haberi gibi. Her operasyon döneminde bir de yazılan haber senaryoları ortaya çıkıyor. Son yıllarda neredeyse hazır program formatları gibi hazır haber formatları ürettiler. Oyuncuları bulmak zor değil elbette. Adaptasyon Kore senaryoları gibi; kişiler olaylar değişiyor ama olayların örgüsü ve akışı değişmiyor.
Önümüzde Afrin ve Menbiç bölgelerine ilişkin bir operasyon süreci görünüyor. Farz edelim ki operasyona karar verildi ve operasyon başladı diyerek batı medyasının konumlanışı ile ilgili gözümüzde bir canlandırma yapalım. Tamamen tahminî elbette!
Önce 50 takipçili Kürt isimli bir twitter hesabından, bölgeden “Türkiye kimyasal silah kullandı” iddiası ortaya atılır. Sonra bir haber kanalı “Bunu araştırıyoruz, bölgeye gazeteci gönderdik.” der. Bir iki olasılık içeren bulgudan bahseder. Oradan bir İsveçli gazeteci ünlü bir dergide bir makale yayınlar, Halepçe örneği üzerinden bölgedeki kimyasal silah kullanımlarını anlatır. NBC ve ABC gibi televizyonlar bir haber dosyasıyla kimyasal silah kullanıldığı iddia edilen bölgedeki sivil hayattan örnekler verir. Son yıllarda bolca haber olan kadın gerillalar yeniden gündeme gelir. NYT’ta ise mutlaka bir makale çıkar. Muhtemel Türk-Kürt savaşından ve içinde kimyasal silah kullanıldığı ihtimalinden söz edilir. Makale bölgede ölen siviller olduğunu ama bunların teyit edilmediğini söyler. Ortada net hiçbir bilgi, belge, bulgu yoktur. Ama dünya kamuoyu nezdinde şüphe kırıntıları serpiştirilmiştir.