Medeni toplumlar kurallarla yaşar. Hayatın her alanında evde, sokakta, okulda, iş yerinde, siyasette, ticarette ve hatta savaşta bile uyulması gereken kurallar vardır. Kuralları çiğnemekte ya da uygulamakta yönlendirici erekse ahlaktır. Kişi iradesini geliştirememiş ise (Kur’an buna ihtiyar/seçim yapabilecek kabiliyet der) kuralları hiçe sayacaktır; görgüsüz, egoist, narsist davranışlar sergileyecektir.
Utanma duygusu taşımayanlar, ellerinde ne varsa sergilemeye çalışırlar. Toplumun yoksul kesiminin içini kanatırlar. Hele bir de gösterdikleri varlıklarının kaynağı belli değilse ya da gayrı meşru olduğu alenen ortadaysa geniş toplum katmanları üzerinde yıkıcı bir etkiye sebep olurlar.
Ahlakın aynası olan söz ve davranışlar toplumu şekillendirir. Ahlakı güzel insanlardan oluşan toplumlar, güçlü toplumlardır. İnsanların üstünlükte birbirinden farkı ahlak zeminindedir; “Üstünlüğün en yücesi, güzel ahlaktır.”
Elbette herkesin ihtirasları vardır ama Bernard Shaw’ın dediği gibi “Ahlakımız ihtiraslarımızı kontrol eder.” Ahlakı zayıf insanlarsa hırslarının, egolarının peşinden koşar. Bu davranış toplumda...