TürkAkım doğalgaz boru hattının Karadeniz’in altından geçen bölümü tamamlandı. Halihazırda çalışan diğer boru hatları, Mersin Akkuyu’da Ruslara verilen ilk nükleer santral ihalesi ve TürkAkım ile Türkiye’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığı daha da arttı. Bu durumun, Türkiye’nin ekonomisi ve dış politikası üzerindeki etkilerini çok tartışacağız. Bugün enerji özelinde Karadeniz’den Akdeniz’e uzanıp, nasıl kuşatıldığımızı ele alacağız.
Malum; Avrupa Birliği’nin (AB) tüm adayı temsilen ve Kıbrıs Cumhuriyeti adıyla üye yaptığı, dünyanın da öyle tanıdığı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), tek yanlı olarak Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ilan etmişti. İtalyan enerji şirketi ENI de, Rumların ilan ettiği MEB’e sondaj gemisi yollamıştı. Türkiye de bunu engellemişti. Rumlar bir hamle daha yaptılar. ABD’li enerji şirketi ExxonMobil’in Katar Petroleum ile kurduğu konsorsiyuma sondaj izni verdiler. Konsorsiyum da doğalgaz sondajına başladı.
Sorun şu; ABD de aynen AB gibi Kıbrıs Rumlarını destekliyor. Enerji projelerinde, Rumları Mısır ve İsrail’le ilişkilerini geliştirmeleri için teşvik ediyor. Bu da hem Türkiye karşıtı cepheyi genişletiyor, hem de Türkiye’nin son yıllarda Katar’la gelişen ilişkileri, Katar’da kurduğu askeri üs dikkate alındığında, Türkiye’nin elini zayıflatıyor. Dahası var; ABD enerji şirketinin sondaj gemileri, Kıbrıs açıklarına yalnız değil, ABD 6. Filosuna bağlı savaş gemileriyle birlikte, onların koruması altında geliyorlar.
Doğu Akdeniz ve Ege’deki rekabet
Doğu Akdeniz’e sahildar ülkeler arasındaki rekabet yeni değil. Özellikle 2000’li yılların başından itibaren keskinleşti. GKRY, MEB’ini 2011’de ilan etti. Türkiye itiraz etmedi. Doğu Akdeniz’de GKRY ile yaşanan gerilim, Ege Denizi’nde Yunanistan’la yaşanan gerilimle birlikte düşünülmeli. Yıllardır iki İngiliz üssünün bulunduğu GKRY’nin, Fransa ve İsrail’e üs vermek için antlaştığı, ABD’nin de üs edinmek için girişimlerini artı...