Türkiye eskiden tarım ülkesi olarak anılırdı. Modernleşirken
geçmişimize sünger çekmemiz ve köylerden kentlere yaşanan göç
dalgaları “tarım ülkesi” gerçeğini sonlandırdı. Daha birkaç yıl
önce ihraç ettiğimiz ürünleri, ithal eder duruma da geldik. Bunun
başlıca sebebi, insanların köy hayatının dar ve kapsamlı yaşam
şartlarından memnun olmayıp, zor koşullar içinde de olsa şehirlerde
yaşamayı tercih etmesi var. Bunun sebep ve sonuçlarına bilahare
gireriz…
***
Tarım ülkesi olma yolundan uzaklaştık ama bazı ürünlerde Türkiye
üzerine üretim yapan yok. Örneğin fındık. Ben fındığı, Allah’ın bu
topraklara bahşettiği bit lütuf olarak görüyorum. Her yıl
dünyadaki fındığın yüzde 70’ini Türkiye yetiştiriyor. Karadeniz’in
kıyılarından başlayıp yüksek rakımlı alanlara kadar, hemen her
yerde yetişen fındık ülke ekonomisine de önemli katkılar
sağlıyor.
***
Sezon başından bu yana tartışmaların odağında olan fındık fiyatları
hakkında üst üste yorumlar, haberler geliyor. Çiftçi fındık
fiyatlarının düşük olduğunu, fındığı almak isteyen yabancı firmanın
mahsulü “bedavaya kapatmak” istediğinden yakınıyor.
***
Peki Türkiye’nin en önemli stratejik tarım ürünlerinden olan
fındığın işlem gördüğü fiyatlar yeterli mi. Resmi veriler üzerinden
değerlendirelim.
Bugün fındığın maliyeti 8-8,50 TL olarak hesaplanıyor. Maliyetin
çoğunu fındık toplamak için Karadeniz’e giden mevsimlik işçilere
verilen ödenek oluşturuyor. Aslında fındık üreticisinin
rahatsızlığının kaynağı yüzde 80 oranını geçen işçilik maliyeti. Bu
maliyet özveri ve çalışma ile aşağı çekilebilecek bir maliyet.
Bir Örnek; Düzce Akçakoca’daki bir
üretici kendi bulduğu file sergisi yöntemiyle fındık hasadı
maliyetlerini yüzde 80 oranında düşürdüğünü açıkladı. Fındık
zayiatının da önüne geçtiğini belirten Suat Yılmaz, bu başarısını
kameralar karşısında gururla anlattı.
Fındığı alan yabancı firma nasıl ki maliyetleri düşürmek istiyor,
çiftçimiz de maliyetini düşürerek karlılığını arttırma yolunda
olmalı. Suat Yılmaz bunun canlı örneği
***
Fındık fiyatlarının, maliyetine yakın fiyatlardan işlem görmesini, hatta zararın önüne geçmek için taban fiyat üzerinden alım yapan TMO, fındığı ucuza kapatmak isteyenlerin planlarını bozdu. 8,50 TL maliyeti olan fındığa 2009 yılından bu yana “Alan Bazlı Gelir Desteği” adı altında yapılan ve kilogram başına 2 TL’ye tekabül eden bir destek veriliyor. Hatta bu destek fındığı olsa da olmada da tüm kayıtlı çiftçilere ödeniyor. Bunun yanı sıra mazot ve gübre desteği ile de çiftçinin maliyeti aşağı çekiliyor.
***
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 10 TL üzerinden aldığı fındığın
üzerine bu destek rakamları da eklendiğinde satış fiyatı 13 TL’ye
geliyor. Yani kilogram başına 4-4,50 TL kar elde ediliyor.