Çevredeki savaş, kaos ve krizler merkeze de sıçradı.
Ortadoğu'daki çok taraflı çatışmalar artık sadece periferinin değil
sistemin karargâhındaki ABD ve Avrupa'nın da problemine dönüşmüş
durumda. Merkez ülke ABD'nin çözülmesiyle ilk olarak Avrupa Birliği
projesi çatırdamaya başladı.
Rusya, Çin ve Türkiye gibi yükselişe geçen aktörlerle kızışan
mücadele yanında Trans-Atlantik ayrışma da giderek derinleşiyor.
Almanya gibi kilit ülkelerin ekonomileri alarm vermeye başladı
bile. Euro bölgesi krizi Avrupa'da iktidardaki merkez partilerin
meşruiyetini hızla kemiriyor.
ABD'den sonra Avrupa'da da 'alternatif veya popülist sağ' denilerek
ırkçılığı perdelenen neo-faşist partilerin merkeze yürüyüşü
önlenemiyor.
Brexit ile AB'den kopan İngiltere yeni süreçte Washington'dan da
giderek uzaklaşıyor.
Beyaz Saray'ın 'finosu' Tony Blair gibi isimlerin liderlik ettiği
İşçi Partisi'nin başına artık Jeremy Corbyn gibi Amerika karşıtı
bir pasifist geçecek. ABD'nin gözdesi olan iktidardaki
Muhafazakârlar ise şu sıralar Çin'le kurdukları 'çok özel
ilişki'yle böbürleniyorlar.
Dünya şu sıralar 21. yüzyılın çığır açıcı mücadelesinin 'rıza'ya
mı yoksa 'terör'e mi dayanacağını konuşuyor. Avrupa'da bile 'rızaya
dayalı hegemonyası' (meşruiyeti) çöken ABD'nin karşısında iki
seçenek var. İlki Donald Trump'ın 'Önce Amerika' sloganı ile
özdeşleşen ve denizaşırı iddiaları bir süreliğine askıya almayı
öneren izolasyonist (içe kapanmacı) anlayış.
İkinci seçenek ise büyük güçlerle yeniden bir uzlaşıya varmak yani
yeni bir küresel paylaşım. Ancak izolasyon da uzlaşı da
Sorosçulardan büyük tepki görüyor.
Trump'ı hedefe koyan ABD Kongresi'ne bağlı araştırma servisi
CRS'in hazırladığı 3 Ekim 2017 tarihli son raporda, 70 yıl boyunca
başarıyla devam ettirilen emperyal dış politikanın Beyaz Saray'a
rağmen sürdürülmesi isteniyor.
"ABD'nin Dünyadaki Rolü" başlığını taşıyan raporda, "Ülkemizin
temel politikası (grand strateji) batıda Portekiz'den doğuda
Japonya'ya kuzeyde Rusya'dan güneyde Hindistan'a uzanan Avrasya
coğrafyasında hegemon bir gücün ortaya çıkışını engellemekti. Bunu
II. Dünya