Irak ve Suriye’de koşullar giderek beter hale geliyor. Durum, ne IŞİD ile yaşanan bir savaş, ne halklar arasında yaşanan bir iç savaş ne de iktidar-muhalefet arasındaki çatışma olarak açıklanabiliyor.
Çok kabaca tarif etmek gerekirse, her iki ülkede de IŞİD esas oyuncu. Onunla mücadele eden ve sadece mücadele nedeniyle aynı tarafa düşmüş gruplar var; ama onlar da kendi aralarında çatışıyorlar. Irak’taki Şii milisler ile Peşmergeler arasındaki gerilim bu duruma verilebilecek örneklerden sadece birisi.
Öte yandan, her iki ülkede IŞİD’e karşı mücadele yürüten, bombardımanlar yapan uluslararası bir koalisyon da var. Bunca bombardımana rağmen bir türlü başarı kaydedemeyen koalisyon güçleri, anlaşıldığı kadarıyla sadece bazı yerlerin IŞİD’den temizlenip yerini yerel güçlerin almasını sağlamakla yetiniyor. Tabi bunları yaparken “kurtarmak” istedikleri halkların da bombardımanlarda ölmelerine yol açıyor.
Kürtler, Türkmenler, Ediziler, ılımlı Sünni muhalifler, Şiiler, merkezi ordular, yerel milisler ve koalisyon bombardıman uçakları hep birlikte çatışıp duruyorlar.
IŞİD kime yarıyor?
Bu ortamda tam olarak bilinmeyen ise Bağdat ve Şam yönetimlerinin gerçekten IŞİD ile mücadele etme arzusunda olup olmadıkları. Her iki ülkenin ordusu, “mış” gibi mi yapıyor, yoksa uluslararası alanda kendilerine destek veren güçlerin bilek güreşini kazanmalarını sağlayacak bir katkı mı sağlıyorlar?