16 Eylül’de Astana sürecini oluşturan garantör ülke liderleri 5’inci zirve için Ankara’da bir araya geldiler. En önemli gündem maddesinin İdlip olacağı kuvvetle muhtemel. Zira, Suriye ordusunun, tek taraflı olarak ilan ettiği 30 Ağustos’ta ateşkesi dahi ihlal ederek muhaliflerin elinde olan İdlip’e Rusya destekli gerçekleştirdiği şiddetli saldırılar Astana sürecinin bittiği yönünde değerlendirmelere neden olmuştu. ’Gerilimi Azaltma Bölgeleri’, askeri gözlem noktaları, İdlib’i terör örgütlerinden arındırma hedefiyle Soçi Mutabakatı ve Anayasa Komitesi çalışmaları Şubat 2019 ‘da Soçi Mutabakatı’nda garantör ülkeler tarafından karar altına alınmıştı. Bu mutabakata rağmen HTŞ ve El Kaide türevi terör örgütlerinin elindeki ağır silahları bırakmaması, Türkiye’nin gözlem noktalarının rejim tarafından çevrelenmesi bu süreç ile ilgili bitti mi iddialarını güçlendiren önemli nedenler arasında yer almıştı. Üstelik İdlib’te 4 milyonluk bir nüfus yoğunluğunun oluşması ve sivilleri hedef alan herhangi bir saldırıda buradaki insanların sığınacağı ilk yerin Türkiye sınırı olması Türkiye’yi oldukça endişelendirmişti. Başkan Erdoğan başta AB ülkeleri olmak üzere göçmen veya sığınmacı sorununun yalnızca Türkiye’nin sorunu olmadığını bu nedenle böyle bir durum olması halinde sınır kapılarını açacakları konusunda başta Avrupa ülkelerini ikaz etmişti.
16 Eylül Astana Ülkeleri Ankara Zirvesi’nde 2’nci önemli konu da Fırat’ın doğusunda Türkiye ile ABD arasındaki Güvenli Bölge Müzekkereleri, ABD’nin YPG/PYD terör örgütüne verdiği destek, Türkiye’nin buradaki endişeleri, herhangi bir olumsuz durum karşısında alınacak tedbirler konularının konuşulması öngörülüyordu. Suriye’de hükümetin ateşkes ilan ederek hava saldırılarını durdurduğu İdlib’i bu kez Amerika Birleşik Devletleri savaş uçakları vurdu. ABD Merke...