“Aksiyon” var, buna mukabil bir de “reaksiyon” var. Aksiyonda bulunmak için bir plan, amaç, hazırlık gerekiyor. Aksiyonda bulunmak, bir hedefe doğru ilerlemenin ön şartıdır çünkü. Tersi olunca eylemsizlik, yani atalet oluyor, miskinlik oluyor, hedefe varamayıp sadece “lafla penir gemisi yürütmek” oluyor.
İslam alemi olarak hal-i pür melalimiz “reaksiyon”da bulunmakla sınırlı. Birileri sürekli bir aksiyon içindeyken biz sadece reaksiyonda bulunuyoruz. Yani, tepki gösteriyoruz, lanetliyoruz, kınıyoruz. Velhasıl-ı kelam, “lafla peynir gemisi yürütmeye” uğraşıyoruz. Eyleme sözle karşılık verince, ne o eylemleri önleyebiliyoruz, ne de yeni belaların gelmesine mani olabiliyoruz.