Sert geçen mücadele yıllarından sonra en önemli gün gelmişti. Mustafa Kemal önderliğindeki kadro neticede ülkeyi kurtardı. Bu ekip 29 Ekim 1923 günü geldiğinde Cumhuriyeti ilan etti. Çünkü Kurtuluş Savaşı'nın her kademesinde, milletin bağrından seçilen kimselerle kongreler yapıldı. Yine bunlarla Cumhuriyet ve onun doğal bütünleyicisi olan demokrasi çoktan hedeflenmişti.
Bireylerin hür iradeleriyle seçim yapabildikleri bir cumhuriyet Türk milletinin hakkıydı.
Uyarılara dikkat
Mustafa Kemal'in şu sözleri bundan sonrasına ışık tutacaktı:
"Gelecek nesillerin Türkiye'de cumhuriyetin ilan günü, ona en merhametsizce hücum edenlerin başında yine, cumhuriyetçiyim iddiasında bulunanların yer aldığını görerek şaşıracaklarını asla farz etmeyiniz! Bilakis, Türkiye'nin münevver ve cumhuriyetçi çocukları, böyle cumhuriyetçi geçinmiş olanların hakiki zihniyetlerini tahlil ve tespitte hiç de tereddüde düşmeyeceklerdir."
96 yıl