IKBY'nin "bağımsızlık" referandumu komşu ülkelerde "toprak
bütünlüğü" hassasiyetini zirve yaptırdı. Irak, İran ve Türkiye,
bölgesel yönetimin referandum öncesi statükoya dönmesini sağlamanın
yollarını arıyor.
Ekonomik tecritten askeri operasyona kadar bütün seçenekler Irak'ın
parçalanmasını durdurmayı hedefliyor. Ana strateji Bağdat'ı muhatap
haline getirmek ve bir şekilde Kerkük'ü IKBY'nin kontrolünden
alabilmek şeklinde.
Bölgesel güçlerin arasındaki koordinasyonun mahiyeti ve ABD ile
Rusya'nın politikalarını netleştirmesine bağlı olarak Irak'ın
geleceği önümüzdeki aylarda belirlenecek.
Barzani ise, bir yandan Türkiye ve İran'ın tavrını yumuşatmaya
çabalarken, diğer yandan Irak ile müzakere masasına oturmayı
istiyor.
Elbette ABD'nin sertleşen iklimi "masada müzakere" düzlemine
çekmesini de şiddetle arzulayarak...
Her geçen gün yeni somut adımların atıldığı bir ortamda Barzani'nin
referandumu gerçekleştirmesinin orta ve uzun vadede çok önemli bir
sonucu oldu. O da Ortadoğu'da yeni bir milliyetçilikler kapışması
dönemine girilmesidir.
Bünyesinde Kürt nüfusu barındıran ulusdevletler bir yönüyle Kürt
milliyetçilerini bir arada yaşamaya ikna konusunda en zorlu evreye
geçtiler. Zira referandumla bir arada yaşamın bir yolu olarak
"özerklik" çalışamaz ilan edilmiş oldu. Dahası, Kürt
milliyetçilerinin bulundukları ülkelerdeki "statü" taleplerinin
ister istemez "bölünme" ile sonuçlanacağı yönündeki algı
güçlendi.
"Büyük Kürdistan" tahayyülünün dört ülkede hangi bölgeleri içerdiği
yönündeki haritalar sembolik düşmanlıklar olmaktan öteye geçti.
Halkların zihninde orta vadede kendi çocuklarının tanıklık edeceği
felaketler olarak kodlanır hale geldi. Ve ABD ve İsrail gibi
güçlerin de bölgedeki ulus-devletleri parçalamaya yöneldiği kanaati
pekişti.
Doğrusu, Irak ve Suriye'nin başarısız devlete dönüşmesi "beka"
korkularının gerçekliğine işaret eden bir konjonktür yaratıyor.
Bu yönüyle artık bölgesel güçlerin önündeki en büyük meydan
okuma Kürt milliyetçiliği ile yüzleşmektir. Hem 4 parçayı
birleştirme hülyasındaki PanKürdist aktörlerin yapıp ettikleri
anlamında. Hem de "bölünme" arayışında görülen Kürt
milliyetçilerine tepkileri kontrol edebilme anlamında.