Cazim Gürbüz Yeniçağ Gazetesi

İudaizm ve Hıristiyanlık'la karıştırılmışı…

İudaizm kadim Yahudi kabilelerinin tarihi ile koşut olarak gelişen etnik bir dindir. Onun yanlıları dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan Yahudi halkıdır.Biz bu dini Musevilik olarak biliriz ya, aslı İudaizm'dir; Musevilik...

01 Eylül 2018 | 3.729 okunma

İudaizm kadim Yahudi kabilelerinin tarihi ile koşut olarak gelişen etnik bir dindir. Onun yanlıları dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan Yahudi halkıdır.

Biz bu dini Musevilik olarak biliriz ya, aslı İudaizm'dir; Musevilik tarihsel sürecin çok sonraki aşamalarının ürünüdür.

İudaizmin kökleri M.Ö II. bin yılda yaşayan göçebe Yahudi kabilelerinin ilkel dinsel inançlarına dek gidiyor. M.Ö XIII. Yüzyılda bu kabileler çiftçilikle uğraşan Semit kabilelerinin yerleşik bulunduğu Filistin'e gelmişler ve hayvancılıktan çiftçiliğe geçerek köy işletmeciliğinin koruyucusu olarak gördükleri Tanrılara tapmaya başlamışlardır. Sonra köprülerin altından nice sular geçmiştir, İudaizm de gelişerek değişmiştir, o süreç buraya sığmaz. Son durumunu diyelim size: Bu dinde, İudaizm'in asıl hükümlerine, Ahdiatik'in ve Talmud'un kutsallığına, tek tanrı Yahve'ye, Yahudi halkının kutsallığına ve onun Tanrı'nın seçme halkı olduğuna, Mesih'in zuhuruna ve ahiret dünyasının varlığına inanmak esastır.

Ancak İudaizm bu haliyle kalamamıştır, bir modernizm süreci de geçirmiştir. Almanya'da Braunşveyg saray mali danışmanı İ.Yakubson  (1769-1828) İudaizm'in önünü açmak istemiştir. 1810 yılında onun yaptırdığı sinagogda çan sesleri ve org sesleri duyuluyordu, Hıristiyan duaları İudey dualarına karışıyordu; Almanca dinsel ezgileri ile kadim Yahudi dilinde Ahdiatik sureleri nöbetleşe okunuyordu. Başka şehirlerdeki Yahudi bankerleri de bu yaklaşımı yaymaya başladılar.

Reforma uğramış İudaizm "Yahudiliğin yeni esaslarını" yaratmaya çalışıyordu. Yahudilerin göçünün hızlı biçimde artması üzerine ABD'inde de bu çabalar ilgi görmeye başladı. 

Kilise ilgilileri, Amerika'daki sosyal ve siyasal ortamı göz önüne alarak ortaçağın dinsel hüküm ve ritüellerinde düzeltmeler yaptılar. XIX. yüzyılın sonunda Almanya'dan gelen göçmenlerin varlıklı olanları reforme edilmiş İudaizm'i "rekonsturk-tivizim" adı altında yaymaya koyuldular. Rekonsturktivizm tarzlı İudaizm, Hıristiyanlık'la birlik arama çabasındaydı.

YAZININ DEVAMI

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Damal'ın Dağı'nda Atatürk mucizesine tanıklık ve Gündeş'te gördüklerim… 09 Temmuz 2019 | 727 Okunma Dağlara sor bir de… 06 Temmuz 2019 | 202 Okunma Benlik, intihar ve kolektif narsisizm çözümlemeleri… 02 Temmuz 2019 | 226 Okunma Makalat ve Tarih-i Taberi'ye göre Adem'in yaratılışı ve coğrafya cehale 29 Haziran 2019 | 864 Okunma Bayburt, davet ve Dedem Korkutça sözümleme… 25 Haziran 2019 | 203 Okunma