Velid Canbolat'la Beyrut'taki evinde Arap dünyasının içinden
geçtiği buhranı ve geleceğe dair tahminlerini konuştuk.
Canbolat, Dürzî inancının hem siyasi hem dinî lideri olarak kabul
ediliyor. Dünyada toplam 1 milyonu aşkın Dürzî'nin yaşadığı tahmin
ediliyor. Bu nüfusun çoğu Lübnan'da olsa da, İsrail, Suriye,
Ürdün'le beraber diasporada da Dürzîler yaşıyor. Dürzîlik, Şiilik
şemsiyesinin içinde sayılan "heterodox" bir inanç...
Sayıları az olsa da Dürzîler, bölge tarihinde kritik noktalarda
önemli rol oynadı. Haçlılara karşı Selahaddin Eyyübi ve
Memlüklüleri desteklediler ve bu anlamda askerî zaferin
sağlanmasında önemli rol oynadılar. 17. yy'da ise, Lübnan
dağlarında Maruniler ile ittifak yapıp Osmanlı'ya karşı
ayaklandılar.
Canbolat ailesi 20. yy'da Dürzîler için en önemli aile oldu. Velid
Canbolat şu anda başında olduğu İlerici Sosyalist Partisini, babası
Kemal Canbolat'tan miras aldı. Bölgede yine sancılı günlerin
yaşandığı, 1949 yılında Kemal Canbolat bu partiyi “insani
sosyalizm" şiarı ile kurdu. Sovyetler'e karşı net bir duruş alan
Canbolat, Arap milliyetçiliğine inanıyor ve Mısır lideri Cemal
Abdul Nasır'ı destekliyordu. 1970 yılında Hafız Esad Suriye'de
iktidara geldi. Bundan 6 sene sonra, Lübnan'da 30 yıl sürecek bir
Suriye işgalini başlattı. Bu süreçte kendine direnen siyasetçileri
hedef aldı. Kemal Canbolat bunlardan biriydi.
Babasının öldürülmesinden beri, Lübnan'da ve başka ülkelerde
yaşayan Velid Canbolat, Orta Doğu'da sadece azınlıkların değil,
farklı grupların da desteğini alan bir siyasetçi. Siyasetçi
vasfının yanı sıra, Canbolat birçok gözlemci tarafından önemli bir
siyasi analist ve düşünür olarak kabul ediliyor.
Canbolat sohbete Arap tarihinde iki dönüm noktasının yıl dönümünde
olduğumuzu hatırlatarak başlıyor. Sykes-Picot'nun 100. yıl dönümü
ve 1967 savaşının 50. yıl dönümü...