ABD yönetiminin Donald
Trump’ın nükleer anlaşmayla ilgili son çıkışı
eşliğinde İran’ı yeniden ‘şer eksenine’ oturtması nelere
kadir! Malum, Bağdat’ta ihtiyaç duydukları ‘Şii aktör’
icabı Amerikalıların Iraklı Kürtleri ‘zamansız buldukları’
referandumda şimdilik ‘terk etmeleri’ boş yere değil.
Irak’ta gerilim kolay dinmeyecek. Resmi anlamlandırmak içinse
ABD’nin sınırın Suriye ayağındaki Kürtlere yönelik tutumuna bakmak
gerek.
Bölgede ‘ılımlı İslamcı’ yatırımı fos
çıkmış Washington’ın Suriye denkleminde elindeki en büyük kart
Kürtler. Kürtler üzerinden yapılan hamleler, ABD’nin Suriye
üzerinde ‘arzuladığı düzeni tesis etme, edemezse kaosu
sürdürmek’ diye özetlenebilecek tutumunu sergiliyor. İlkinin
başarı şansı çok tartışmalıyken ikincisi tabiri caizse
‘uzmanlık alanı’.
***
İroniktir, eylül sonunda ABD’nin öncülük
ettiği koalisyonun sözcüsü Albay Ryan Dillon,
Suriye’nin kuzeydoğusundaki IŞİD halifeliğinin başkenti Rakka ve
petrol zengini Deyr ez Zor bölgesine dair yarışla ilgili şöyle
demişti:
“Bu bizim için yarış değil, toprak
gaspı işinde değiliz. Hedefimiz düzinelerce kez
söylediğimiz gibi IŞİD ile savaşmak. Suriye rejimiyle
savaşımız yok. Rusya ile savaşımız yok. Burada IŞİD’le
savaş için varız ve yaptığımız da bu.”
Suriye
ordusu eylül başında Deyr ez Zor’daki üç yıllık IŞİD kuşatmasını
kırdı, ekim ortasında şehri kurtardı. Geçen hafta büyük kısmını
Kürtlerin YPG’si ile Arap aşiretlerin oluşturduğu ABD destekli
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Rakka’daki IŞİD halifeliğine son
verdi.
***
Dillon’ın sözleri yerinde duruyor. ABD’nin
IŞİD’le yaptığı anlaşmayla Rakka’dan arta kalan militanları, sınır
hattını kurtaramamasını temin için Suriye ordusunun üzerine
saldığını; diğer yandan SDG’nin Mayadin’deki petrol bölgelerini ele
geçirerek güneye Albu Kamal hattına inmeye çalıştığını
görüyoruz.
Suriye’nin en geniş petrol yataklarının
bulunduğu El Omar sahası rivayet o ki IŞİD yanlısı aşiretler
tarafından SDG’ye sunuldu. Bu sahayla SDG, Suriye petrol
kaynaklarının yüzde 80-95’ini ele geçirmiş durumda.
Suriye’nin kuzeyinde perde arkasını kimsenin
kestiremediği pazarlıkların döndüğünü, Conoco doğalgaz sahasının
Kamışlı’da Rusya ile Suriye istihbaratının müdahil olduğu
pazarlıklarla Şam’a verildiği iddialarından
anlayabiliyoruz.
***