Avrupa Birliği (AB), iki korkunç savaştan çıkmış ‘yaşlı kıtanın’
insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü temelinde sosyal
adaleti tesis hedefi ile; barış ve istikrar için ulusal
bağımsızlıklardan taviz verme arzularıyla şekillendirilmişti. Proje
‘sosyal demokrat’ niteliklerinden tümden soyunup neoliberalizme
teslim olalı beri -kısa müddet yarattığı refah sayılmazsa- faciaya
koşmakta. ‘Neoliberal Avrupa’nın sonu hiç parlak görünmüyor.
Tezahürleri biliyoruz... Kapitalizmin son mali krizinin üzerine,
emperyalizmin ‘demokrasi’ temasıyla ulus devletleri yıkmak emelli
Ortadoğu maceralarının bumerangı sığınmacı krizi eklendi. Tablo
korkunç. İşe yarar bir çözüm umudu da ufukta yok.
***
Transatlantik hattında kritik ülkelerde ‘zincirleme seçimler’
dönemine giriyoruz. 8 Kasım’da Amerika’da başkanlık seçimi var.
Donald Trump’ın seçilmesi ‘domino etkisi’ bile yapabilir.
Muhtemelen aralıkta Avusturya’da başlayacak ve gelecek yıla
uzanacak şekilde Hollanda, Fransa, Almanya’da... Brexit depremi
yaşamış Britanya’da erken seçim olasılığı yüksek.
Almanya’da sığınmacı krizi ve Türkiye ile iştigal biçimi Angela
Merkel’e pahalıya patlamaya başladı. Kısa süre önce partisi CDU
kendi eyaleti Mecklenburg-West Pomerania’da sembolik bir yenilgi
aldı. Mucize olmazsa gelecek yıl yine aday olur. Ama karizmasını
Avrupa kuşkucusu ve sığınmacı karşıtı Almanya için Alternatif’in
(AfD) çizdiği aşikâr.
***
Bu koşullarda Avrupa’da tuhaf bir olgu şekillenmekte. ‘Sağ
ittifak’... Kimileri ‘sağ enternasyonalizm’ diye anar oldu. Kendi
ulus kimliğini, kültürünü üstün görüp başkalarını küçümseyen bir
ideolojik zeminden olsa olsa ‘ucubik’ bir enternasyonalizm doğar
elbette. Ama sanki karambolde bir ‘Milliyetçi Enternasyonal’
distopyasıyla karşı karşıyayız...
AfD, Hollanda Özgürlük Partisi, Avusturya Özgürlük Partisi, İsveç
Demokratları, İsviçre Halk Partisi, İtalyan Kuzey Birliği, Fransız
Ulusal Cephesi, Danimarka Halk Partisi, Britanya Bağımsızlık
Partisi... Macaristan’da Victor Orban, Polonya’da koyu Katolik
muhafazakâr hükümeti de ekleyin. Dokuz ülkede ya iktidarda yahut
yanında yamacında olan bu partiler adeta ‘kol kola girmekteler’.
Geçen martta Rusya’nın milliyetçi Rodina (Anavatan) partisinin ev
sahipliğinde St. Petersburg’da muhafazakâr forumda buluştular.
Ortak ve daimi bir de komite kurdular.