Rusya, Türkiye ve İran liderlerinin Ankara
zirvesi, çok kritik bir dönemde gerçekleşti. İki mühim gelişme
zirveye ışık tutuyor. İlki Suriye ordusunun Batı’nın biçare
yaygaraları eşliğinde başkent Şam’ın dibindeki Doğu Guta’yı
Ankara’nın da katkılarıyla ipleri Körfez’deki cihatçılardan
temizlemesi. Diğeri ABD Başkanı Trump’ın
“Suriye’den yakında çekileceğiz” söylemini diline
dolaması.
Doğu Guta hazmedilmek zorunda kalınırken,
‘çekilme’ işi Washington’da ‘panik havası’
estirdi. Nihayetinde Trump’ın, ekibi tarafından ‘ikna
edilmesi’ şaşırtıcı değildi. Asıl şaşırtıcı olan Ankara
zirvesinden çıkan resimdi. Fakat bunun için ‘çekilme’
meselesini iyi anlamalı.
***
Ankara zirvesinin tarihi belliyken, Trump
ilkin geçen hafta Ohio’da halkla buluşmasında andı
‘çekilmeyi’. “Suriye’den çok yakında çıkacağız. Artık
diğerleri ilgilensinler. ‘Halifelik’ dedikleri şeyi yüzde
100 bitireceğiz” dedi.
Kampanya söylemiyle tutarlı ama bir yıllık
icraatları, ekibine daha yeni ‘şahin’ Mike
Pompeo ve John Bolton’yu ataması ile
elbette ‘çekilmenin’ ABD politikalarına tezatlığı
düşünülürse, 1 Nisan şakası gibiydi.
Kızılca kıyamet koptu. Dışişleri ve Pentagon da
‘bir şey anlamamışlardı’. Ama Trump danışmanlarına
‘Suriye’den çekilmek istediğini’ fısıldayıp durmaktaydı.
Hani Amerikalıların girdiği yerde ‘gül bitiyormuş’ gibi
‘ABD giderse büyük güç boşluğu oluşur’ denildi. Ama
ABD’nin Suriye’de işgalciliğini haklı çıkarmak için ‘IŞİD
markasını’ kenara koyan yorumcular sağolsun, iyi de
oldu.
***
Mesela Josh Rogin, 30
Mart’ta WP’ta, “Suriye’de ‘petrolü aldık’. Şimdi Trump
İran’a vermek istiyor” buyurdu. Suriye petrolünün yüzde
90’ının üzerine ‘çökmüş’ -ama dar alanda sıkışmış-ABD
çekilirse bu kaynak İran’a kalacakmış. Petrol zengini İran’ın
‘okyanusta bir damla’ Suriye petrolünü istemesi
saçmalığını boşverirseniz, Trump’ın ‘İran’la nükleer anlaşmayı
12 Mayıs’ta çöpe atacağı’ öngörülerine oynayan yazısında,
Rogin, özenle ABD’nin Suriye misyonlarını yerleştirmişti: ‘İran
yayılmacılığını durdurmak, yeni sığınmacı krizini önlemek,
aşırılıkçılıkla savaşmak ve Rusya’nın nüfuzunu artırmasını
engellemek.’
CNN doğrudan Rusya’ya takmıştı: “Eğer
Başkan Trump Suriye’den yakında çıkmak vaadini tutarsa en büyük
kazananlar Putin ve Rus hükümeti
olacak.”
Nasıl bir çamurdan söz ettiğimizi, Trump bir
sene önce sahte kimyasal silahlı saldırı sonrası Suriye’yi
vurduğunda başkanlığını sindiremedikleri bu adam için “İşte
şimdi başkan oldu” demelerinden anlayın.
***