AKP’nin hazırladığı 15. bütçe olan 2017 bütçe tasarısı, Meclis
Plan Bütçe Komisyonu’na sunuldu.
Toplantı başlar başlamaz Komisyon Başkanı Süreyya Sadi
Bilgiç hızlıca bir oylama yaptı. Kimin ne kadar
konuşabileceği ve usule ilişkin toplam yedi maddeyi çabuk çabuk
okuyup “Kabul edenler, etmeyenler, kabul edilmiştir” diye
geçirmek isteyince, HDP’li Komisyon üyesi Garo
Paylan tepki gösterdi. Paylan “devletin
vicdanı” dediği bütçe yasası görüşülürken
Komisyon’a “noter muamelesi” yapıldığını söyledi.
***
Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın 110 sayfadan
oluşan sunum kitapçığında, 51 grafik vardı. AKP’nin iktidara
geldiği tarih olan 2002’yi milat olarak kabul eden grafiklerin bir
kısmı, bütçeden aktarılan bazı pay ve desteklerdeki gelişmeleri
yansıtıyor. (Örneğin KOSGEB destekleri, esnaf kredi destekleri,
mahalli idarelere ayrılan paylar, eğitim harcamaları vd.) Fakat 14
yıllık gelişmenin resmedildiği bu grafiklerde, TL baz alınarak
sürekli yükselen bir eğriyle resmedilmesi gerçeği perdeliyor ve
eksik yansıtıyor.
2002’den 2016’ya kadar 50 kat artmış gibi görünen bir destek
tutarını enflasyondan arındırdığınızda ya da dolar bazında
hesapladığınızda çıkacak sonucun hiç de
o kadar etkileyici olmayacağını, bence Maliye bürokratları da
biliyordur. Ama göz boyama izlenimi bırakan bu yöntem, bence metnin
ve verilerin kalitesini azaltıyor.
Faiz düştü, ya garanti?
Bakan Ağbal sunumunda, faiz giderlerinin azaldığını vurguladı.
AKP’nin miladı olan 2002’de, bütçe giderlerinin yüzde 43’e faize
giderken bu oranın yüzde 8.9’a düştüğünü söyledi. Kitapçığa göre
Her 100 TL’nin 86 TL’si faize giderken, şimdi 11 TL’si faize
gidiyordu. Fakat 100 sayfalık sunumda garantili borçlar ile borç
üstlenim sözleşmeleri yer almadı. Hatta, Şehir Hastaneleri’nden söz
edilen bölümde bile, devletin altına girdiği yükümlülüklerle ilgili
bir açıklama yoktu. Maliye Bakanı, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ)
modeliyle yapılan şehir hastaneleri projeleri kapsamında, sabit
yatırım tutarı yaklaşık 27 milyar TL olan, 34 adet tam donanımlı
şehir hastanesinin hizmet vereceğini ve seneye 6 hastanenin
açılacağını açıkladı. Fakat devletin üstlendiği kira gibi doğrudan
yükümlülük bedelleri bu metinde yok. Bu yükümlülüklerin finansmanın
bulunduğu ülkenin TÜFE’sine göre belirlendiğini
anımsatalım.