Tarihi SİT alanları üzerine 2014 yılına kadar kamu hizmeti binası yapılamıyordu. Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun (KVKYK) 1996 tarihli “ilke kararı” buna engeldi.
Şüphe yok ki, bu ilke kararının dayanağı da yasalardı.
Gel zaman git zaman, söz konusu kurul 2014 yılında fikrini değiştiriverdi. Toplumun ortak varlığı, mirası olan tarihi SİT alanlarını koruyan ilke kararını yozlaştıracak iki ekleme yaptı.
271 sayılı yeni ilke kararı, 16 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
İki kritik ekten biri tarihi SİT alanında, eskiden beri süre gelen tarımsal faaliyetle ilgiliydi. Eski ilke kararına göre, bir SİT alanında çok eskiden beri bağ ve bahçecilik yapılıyorsa devamına engel yoktu. Eskiden beri süregelen tarımın doğal ortamla uyumlu olduğu, sit alanını bozmayacağı kabul ediliyordu çünkü. KVKYK eski ilke kararına “koruma amaçlı imar planı” diye bir ibare koydu. Bunun anlamı, koruma amaçlı imar planı yapılırsa, tarımı faaliyetinin biteceğiydi.
SARAY İNŞATININ ÖNÜNÜ AÇTI
– İlk ilke kararının arasına cerrahi bir müdahale yapar gibi iliştirilen ikinci ibare “kamu hizmeti binası” oldu.
Bu üç kelime, bugün adına kısaca “saray” dediğimiz Cumhurbaşkanlığı Külliyesi inşaatını mümkün kıldı. Daha doğrusu Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazisi üzerine Saray yapma hedefinin önüne çıkan “ayakbağı” mevzuatı kaldırdığı anlaşıldı.
Ankara Mimarlar Odası, kültürel mirasın talanının önünü açan bu ilke kararına karşı, o dönem önemli bir mücadele verdi. KVKYK’nın siyasi baskı altına alındığını duyurdu. Dava açtı ve kazandı. Bugün aynı konuda Danıştay’dan çıkan yeni bir karardan söz edeceğiz.
Avukat Figen Albuga Çalıkuşu, şehri Antalya’da başta Kaleiçi gibi bir tarihi kültürel mirasın varlığı olmak üzere, ülke genelindeki pek çok kültürel mirası gözeterek ilke kararının iptali ve yürütmenin durdurulması için dava açmıştı.
Başbakanlık müdah...