Devleti 16 yıldır yöneten AKP’nin; köprü, otoyol ve şehir
hastaneleri yaptırdığı müteahhit şirketlere, döviz üzerinden
verdiği garantiler, bütçeden yapılan ödemeler yavaş yavaş da olsa
aydınlığa kavuşuyor.
Bu konuda dört yıldır gösterdiğimiz ısrarlı çabaların sonucunda,
kamuoyunda belli bir farkındalık oluştu. AKP iktidarına mensup pek
çok bakan ve başbakanın kürsülerde yıllar yılı “Milletin
cebinden beş kuruş çıkmayacak” propagandasının gerçeği
yansıtmadığı, -iktidar medyasının bütün çabasına karşın- artık
bizzat AKP iktidarınca hazırlanan bütçe belgelerinde ortaya
çıkıyor.
Ancak hâlâ gidilmesi gereken çok yol var. Bütçeden büyük projeler
için yapılacak ödemeleri, konuyla alakasız başlıklar altında ve
sütun labirentleri izinde gizleniyor. Bu da özel ve uzmanlık
gerektiren bir çaba içinde olmayı gerekiyor.
Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) adı altında döviz üzerinden imzalanan
uygulama sözleşmeleri ile bu sözleşmelerde yer alan (hizmetin
niteliğine göre) garantileri berrak, saydam bir ödenek kalemi
olarak görmemiz gerekiyor. AYRI BİR EK İLE Halkın
vergilerinin nereye gittiğinin açıkça izlenebilmesi için yapılması
gerekenleri şöyle özetleyebiliriz:
– Garantili ödemelerin her yıl merkezi yönetim bütçesinde ayrı bir
ödenek kalemi olarak yer alması gerekiyor. Bunu yapmak yerine
örneğin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı köprü geçiş ücretleri için
ayrılan garanti parasını “hane halkına transfer”
başlığı altına saklıyor.
– Garantili ödemelerin ayrı bir bütçe cetvelinde Bütçe
Kanunu’na ek olarak, erişimi kolay ve anlaşılır rakamlarla
gösterilmesi gerekiyor. Nasıl teşvikler gösteriliyorsa, bu
ödemelerin de “vergi harcaması” başlığıyla bütçeye
eklenmesi mümkün.
– Hazine’nin kendisinin verdiği garantilerin yanı sıra, diğer
kurumlarca verilen garantilerden doğan yükümlülükleri de Aylık Borç
Yönetim Raporları’nda yayımlaması gerekiyor.
Köprü ve şehir hastaneler...