Yeni Sayıştay raporlarına TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim
Ortaklığı) ile devam ediyoruz. Petrol arama, üretme ve rafine etmek
amacıyla kurulan TPAO, 61 yaşında bir kurum.
Sayıştay’ın 2014 yılı denetim raporu iç açıcı değil. Rapordaki
veriler, bu köklü kurumun döviz kuru dalgalanmalarına eklenen kötü
yönetim nedeniyle hızla baş aşağı gittiğini belgeliyor.
Rapordan bazı tespitleri özetleyerek paylaşacağım:
-Veriler hızla bozuluyor: Net satış hasılatı geçen yıla göre yüzde
8 düştü. Satış maliyeti yüzde 34; faaliyet gideri yüzde 40 arttı.
Faaliyet kârı ise geçen yıla göre yüzde 90 azaldı.
-Rekabet şansı düşük: Son 5 yıllık operasyon verileri, dünyada
petrol ve doğalgaz arama ve üretim sektöründe faaliyet gösteren
şirketlerin verileri ile karşılaştırıldığında kurumun çok gerilerde
kaldığı görülüyor. Güçlü mali yapıya sahip olmadığı takdirde,
uluslararası piyasada rekabet edebilme şansı düşük.
-Mali yapı riskli: Şirket kârlı görünüyor. Ama bu kârlılık, üretim
artışından değil, dış piyasalardaki petrol fiyatının ve döviz
kurunun yüksek seyretmesinden ileri geliyor. Bu durum da kurumun
kârlılığı ve mali yapısı üzerinde her zaman risk oluşturuyor.
-Sermaye arttırımına veto: 2014 Ağustosu’nda sermayesini 5 milyar
TL’ye yükseltmek üzere Hazine ile Enerji Bakanlığı’na başvuruyor.
Ancak teklif uygun bulunmuyor.
Nakit açığı: Mevcut yatırımları karşılamak için, 2015-2015
döneminde önemli bir finansman açığı oluşuyor. Yüzde 10 TOTAL
hissesinin alımının yanı sıra, süren projelerdeki yükümlülükleri
yerine getirmesi için toplam kredi borç miktarının 2 milyar dolara,
2016 sonunda da 3-3.5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. (Kurumun
sadece Şah Deniz ve SCP projeleri kapsamındaki hissesi oranına
tekabül eden yükümlülüklerinin 2016-2018 yılları arasında
toplamda
3.2 milyar USD olacağı planlanıyor.)