Siz deyin iki ben diyeyim üç kilometrelik bir yoldu. Yaz kış fark etmez, yürürdük. Yürürken de “bir brışka geçse de arkasına atlasak” diye dua ederdik.
Nadir de olsa denk gelirdi o brışka. Gelişini uzaktan anlardık. Atların nal sesleri, arabacının elindeki gunitin (kamçı) sesine karışırdı. Tahta tekerlerin çıkardığı gürültüye, stabilize yoldan havalanan toz eklenirdi.
Arabacılar sadece yaşlıları almak için dururdu. Gençseniz yanınızdan tırıs geçerdi ve arkasından koşup yakalamanız gerekirdi brışkayı. En kolay binme yöntemi önce kitapları arabaya atıp, iki eli brışkanın arkasına koyup, gövdenizi tahtanın üzerine fırlatmaktı.
Bazı brışka sahipleri mendebur olurdu. Parasız yolcu almazdı. Brışkasına izinsiz atlamaya kalkışsanız ya da arkadan asılsanız guniti yerdiniz.
Brışka ne miydi?
Bir çeşit at arabasıydı. Lastik tekerli at arabaları çıkana Anadolu köylüsünün her işini yaptığı bir araçtı.
Her yaz yaylaya çıkarken göçünüzü (eşyalarınızı) o taşırdı.
Kimi zaman tarladaki otu harman yerine taşıdığınız hayati bir gereçti.
Bazen öğrencileri köyden okula taşıyan okul servisiydi.
Bazı günler köy dolmuşuydu
Bir de brışka zenginlik göstergesiydi. Bir brışkanız ve koşacağınız iki atınız varsa zengin sayılırdınız köy yerinde.
O yüzden gözünüz gibi bakardınız brışkanıza. Tekerleklerini parlatır, bilyelerini yağlar, römork kısmını rengarek süslerdiniz.
Bazen çok hayatiydi.
Doğum yapmak üzere olan bir kadını sağlık ocağına taşıyan da ebeyi eve getiren da oydu. Bir nevi ambulanstı.
Sağlık ocağına vardığınızda doktor ya da ebe neyle geldiğinize bakmazdı. Cansiperane uğraşırdı herkes.
Ambulansın yerine brışkanın, atılabilir iğnenin yerine kaynatılarak sterilize edilen iğne takımının olduğu günlerdi. Ancak hiçbir doktor ülkesini terk etmek istemezdi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dün kendi iktidarlarından önce ambulans dahi olmadığını söyledi ya…