* Mavi yakalı isçiyim. Çalıştığım işyerinde haftalık
çalışma süresi 45 saat. Cumartesi ve pazar günleri tatil.
Bize 'Akşam ve hafta sonu mesai yerine denkleştirme olacaktır' diye
duyuru yapıldı. Ayrıca resmi tatil günlerinde çalışıp ileriki
tarihte izin verileceği söylendi. Bu arada işlerin durgun
olmasından dolayı her ay 1 hafta ücretli izin veriliyor. Yalnız
çalışanların 2019 yılından bile izinleri kalmadı. Son zamanlarda
cuma günü yıllık izin veriyorlar. Bu yapılanlar yasal
mı?
Okurumuzun sorusunda, denkleştirme ve izin gibi iki önemli konu
var. Önce denkleştirme konusunu ele alalım kısaca. 4857 sayılı İş
Kanunu’na göre, haftalık normal çalışma süresi en çok 45 saattir.
Kural olarak bu süre, işçinin çalıştığı gün sayısına eşit olarak
bölünür. Örneğin okurumuz, haftada 5 gün çalıştığını belirtmiş. O
halde okurumuzun günlük çalışma süresi 9 saattir.
Ancak, iş ilişkisinin taraflarının (işçi ve işveren) anlaşması ile
yani iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmeleri ile haftalık çalışma
süresi haftanın çalışılan günlerine dağıtılabilir. Ancak,
belirttiğimiz gibi bu konuda tarafların iradelerinin uyum içinde
olması gerekir. Denkleştirme yalnız işverenin isteği ile
yapılabilen bir uygulama değildir. Varsa yazılı iş sözleşmesi ya da
toplu iş sözleşmesinin incelenmesi gerekir denkleştirme hükmü
içerme ihtimali bakımından.
Denkleştirmede, haftalık çalışma süresi, haftanın çalışılan
günlerine farklı şekilde dağıtılabiliyorsa da bir sınırlamaya
tabidir. Bu sınırlama, denkleştirme söz konusu olsa bile işçinin
bir günde 11 saatten fazla çalıştırılamayacağıdır. Günlük 11 saati
aşan çalışmalar hukuka aykırıd...