- Ben mühendisim, bir işyerinde yaklaşık 15 gündür
çalışıyorum. İşverenim benimle 5 yıl para cezalı sözleşme yapmak
istiyor. Buna istinaden; benim bu işten 5 yıl içinde para cezası
ödemeden ayrılmam mümkün müdür?
Cezai şart, bir borcun yerine getirilmemesi veya gereği gibi yerine
getirilmemesi halinde ödenmesi gereken para ile ölçülebilen ayrı
bir edimdir.
Cezai şart konusunda 4857 sayılı İş Kanunu düzenlemesi mevcut
değildir. Konu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Yargıtay uygulamasında işçi aleyhine yükümlülük getiren cezai
şartlar işçi yararına yorum ilkesi gereği geçersiz sayılmaktadır.
Ayrıca 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420’nci maddesi gereği;
“Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu
geçersizdir.” İşçi lehine getirilen cezai şartlar ise geçerli
sayılmaktadır.
Belirtmek gerekir ki; işçinin, iş sözleşmesinin feshine bağlanan
cezai şartlar bakımından; işçinin sözleşmeyi haklı nedenle feshedip
etmediği önem taşımaktadır. İşçi sözleşmeyi haklı nedenle
feshederse cezai şart ödeme yükümlülüğü söz konusu olmaz.
Cezai şart, rekabet etmeme yükümlülüğünün ihlali ya da sözleşmenin
belirli bir süreden önce feshi ile alakalı olabilir. İşverenlerin
özellikle nitelik bakımından avantajlı işçiler ile iş sözleşmesi
yaparken cezai şart düzenleme yoluna gittiği kanısı mevcuttur.
Okurumuz, işverenin sözleşmeye getirmek istediği cezai şartın hangi
konuya ilişkin olduğu hususunda bilgi vermemiştir. Bu nedenle
Yargıtay’ın iş sözleşmelerindeki cezai şartlar ile ilgili olarak
benimsediği ilkeleri içere...