Yakup Kadri’nin romanlarını okuyarak son iki yüzyılın devrim tarihimizi anlayabilirsiniz. Dikkat buyurunuz anlayabilirsiniz diyoruz, öğrenmekten farklı.
Roman, Yakup Kadri örneğinde gördüğümüz gibi tarihçinin ötesine geçiyor, daha derinlere iniyor. Teori Dergisinin Eylül sayısında Doç. Dr. Atakan Hatipoğlu’nun “Hesaplaşma ve Huzursuzluk: Yakup Kadri’nin Romanlarında Türk Devrimi” başlıklı yazısını hayranlıkla okudum. Ağustos sayısında Gaffar Yakınca’nın “Peyami Safa: Doğu Batı arasında bir muhafazakâr devrimci” yazısı da heyecan vericiydi.
Yakınca ve Hatipoğlu, bir romancı nasıl incelenir, roman nedir, tarih ile roman arasındaki bağlantı gibi edebiyatın çok önemli sorularına ustaca yanıtlar veriyorlar.
Roman, kuşkusuz tarih kitabı değil, ama roman tarihsel süreçlerin edebiyattaki izdüşümüdür. Romanda karakterler, toplumun serüvenini açıklamak için vardır. Romanda Salur Kazan’ı Rolls Royce arabaya bindiremezsiniz. O, atın üzerindedir ve kişiliğini de üzerine bindiği at belirler.
...