Tüm hayvanlar, oksijen ile karbonu sentezleyerek ısı enerjisi üretir; ürettiği bu ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştürerek hareket eder. Diğer bir deyişle hayvanlar, bitkiler gibi fotosentez yetenekleri olmadığı için, çevrelerinde ne kadar bol gıda maddesi bulunursa bulunsun oksijensiz ortamda yaşayamaz. Solungacı olan balık ve sair su hayvanları, suda erimiş halde bulunan oksijeni alarak bu enerji dönüşümünü gerçekleştirir. Lakin sudan havaya çıkınca “sudan çıkmışa” döner ve oksijensizlikten boğulur.
Çünkü havada gaz fazında bulunan oksijeni kullanacak akciğerleri yoktur. Yani oksijen azlığından değil, bolluğundan ölürler. Solungacı olmayan diğer hayvanlar ise suda erimiş halde bulunan oksijeni bünyelerine alamazlar ve ciğerlerindeki oksijen bitince boğulurlar. Uzun süredir Türkiye ve benzeri “çift paralı” (dual currency) ekonomiler ile döviz açığı bulunmayan “tek paralı” (single currency) ekonomiler arasındaki yaşam farkını anlamaya ve anlatmaya çalışıyorum. Maalesef bu konuda başarılı olamadım. Halbuki bu fark, mesela enflasyonu düşürme ve düşük tutma için uygulanacak para politikasının...